การสืบทอดสายใย สำนึกความเป็นคนจีนที่ยึดโยงลูกหลานรุ่นหลังไว้กับรากเหง้าบรรพบุรุษ
DOI:
https://doi.org/10.69598/decorativeartsjournal.3.54%20-%2076คำสำคัญ:
วิกฤติอัตลักษณ์, เครื่องเซ่นไหว้จีน, การอพยพของชาวจีนบทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยเกี่ยวกับการสืบทอดอัตลักษณ์ผ่านการปฏิบัติประเพณีพิธีกรรมของชาวไทย-จีนอันเป็นวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า โดยศึกษาประวัติศาสตร์ของบรรพบุรุษที่อพยพจากจีนแผ่นดินใหญ่มายังประเทศไทยในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 ถึง 20 ผู้อพยพเหล่านี้ต้องเผชิญกับความท้าทายอย่างมากในการอยู่รอด รวมถึงนโยบายของรัฐบาลที่มุ่งควบคุมลัทธิคอมมิวนิสต์ ซึ่งนำไปสู่การกดขี่ทางการเมืองและการถูกเลือกปฏิบัติจากประชากรไทย แม้กระนั้นชาวจีนอพยพมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจภายในประเทศไทยโดยการก่อตั้งธุรกิจและกลายเป็นผู้เล่นหลักในด้านการค้าและพาณิชย์
อย่างไรก็ตาม นโยบายต่อต้านคอมมิวนิสต์และอคติของสังคมทำให้ผู้อพยพชาวจีนหลายคนต้องถูกกลืนกลายเข้ากับสังคมไทย ผ่านการแต่งงานข้ามเชื้อชาติกับชาวไทย และการเปลี่ยนแปลงชื่อ-นามสกุลไทย ส่งผลให้เกิดวิกฤติอัตลักษณ์จีนที่เลือนลางลงในลูกหลานรุ่นหลัง แม้จะมีความท้าทายเหล่านี้ ชุมชนไทย-จีนยังคงพยายามสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมของตนเอาไว้และสร้างเศรษฐกิจจากประเพณี
ปัจจุบัน ท่ามกลางโลกที่เปลี่ยนแปลงไป ความเป็นจีนในกลุ่มลูกหลานรุ่นใหม่ดูเหมือนจะเลือนลางลง ความสนใจในการประกอบพิธีกรรมตามประเพณีเริ่มลดลงและอาจไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตยุคปัจจุบัน ทั้งความเชื่อเรื่องโลกวิญญาณการตั้งแท่นบูชาภายในบ้าน ความซับซ้อนของเครื่องเซ่นไหว้จีน บทความนี้สำรวจการเปลี่ยนแปลงของการปฏิบัติพิธีกรรมไทย-จีนจากวิธีการดั้งเดิมไปสู่รูปแบบที่มีการปรับเปลี่ยน โดยวิเคราะห์จากบันทึกทางประวัติศาสตร์ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สมมติฐานของการวิจัยคือการรักษาและปฏิบัติพิธีกรรมดั้งเดิมมีความสำคัญต่อการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวและการสร้างอัตลักษณ์เฉพาะสำหรับชุมชนชาวจีนในไทย ลูกหลานไทย-จีนตระหนักว่าความเป็นคนจีนเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงอย่างลึกซึ้งกับรากเหง้าของบรรพบุรุษ สายสัมพันธ์นี้ส่งเสริมความซาบซึ้งในการปฏิบัติประเพณีจีน ซึ่งมีความสำคัญต่อการรักษามรดกทางวัฒนธรรมของพวกเขา ท่ามกลางสังคมที่พัฒนาอย่างรวดเร็ว ประเพณีพิธีกรรมดั้งเดิมจะยังคงรักษาคุณค่าและจิตวิญญาณให้สืบทอดต่อไปในอนาคตได้อย่างไร? หากไม่สามารถปรับเปลี่ยนให้เข้ากับยุคสมัยใหม่ การใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลและการสื่อสารด้วยภาพมัลติมีเดียเข้ามาประกอบที่อาจมีส่วนช่วยในการสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมให้เข้ายุคเข้าสมัยในหมู่คนรุ่นใหม่ต่อไป
References
เจษฎา นิลสงวนเดชะ. (2561). ศาลเจ้าจีน : ศรัทธาสถานในสังคมไทย. วารสารภาษาและวัฒนธรรม 37(1 ). 47-70.
ถาวร สิกขโกศล. (2552). ไซอิ๋ว : ยอดนิยายมหัศจรรย์. ศิลปวัฒนธรรม.
ถาวร สิกขโกศล. (2557). เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้. มติชน.
สิทธิเทพ เอกสิทธิพงษ์. (2566). เป็นจีนเพราะรู้สึก ประวัติศาสตร์เสื่อผืนหมอนใบที่เพิ่งสร้าง. สำนักพิมพ์มติชน.
สุวรรณา สถาอานันท์. (2556). กระแสธารปรัชญาจีน : ช้อโต้แย้งเรื่อง ธรรมชาติ อำนาจ และจารีต. สยามปริทัศน์
Chen, K. (1964). Buddhism in China : A historical survey. Princeton University Press.
Gaer, J. (1963). What the great religions believe [ศาสนาทั้งหลายนับถืออะไร]. สยามปริทัศน์ .
Guotu, Z. (2021). The overseas Chinese : A long history. The UNESCO Courier. https://doi.org/10.18356/22202293-2021-4-8
Hamilton, M. (2022, December 02). Pangu. Mythopedia. https://mythopedia.com/topics/pangu.
Hsu, C.-y., et al. (2009). Understandings of Death and Dying for People of Chinese Origin. Death studies, 33(2), 153-174.
Legge, J. (1878). The Chinese Classics. (n.p.)
Legge, J. (1882). The Sacred Books of China : The Yî King. Clarendon Press.
Legge, J. (1885). The Sacred Books of China : The Li Ki.
Legge, J. (1891). The Sacred Books of China : The Texts of Tâoism. Clarendon Press.
Migration, I. O. f. (2020). World Migration Report. https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf
Rappaport, R. A. (1999). Ritual and Religion in the Making of Humanity. Cambridge University Press.
Scott, J. L. (2007). For Gods, Ghosts and Ancestors :
The Chinese Tradition of Paper Offerings. Hong Kong University Press.
Skinner, G. W. (1986). Chinese society in Thailand : an analytical history. [สังคมจีนในประเทศไทย : ประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์]. มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
West, B. A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Facts On File, Inc.
Xu, Y. (2022). Digitizing death : commodification of joss paper on Chinese online cemetery. Journal of Cultural Economy, 15(2), 151-167.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
หมวดหมู่
License
Copyright (c) 2024 DEC Journal
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
จัดทำโดย ฝ่ายวิชาการ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ลิขสิทธิ์ของบทความเป็นของเจ้าของบทความ บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นทรรศนะของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยและไม่รับผิดชอบต่อบทความนั้น
