อัตชาติพันธุ์วรรณาในกระบวนการออกแบบแฟชั่นและสิ่งทอ : การสะท้อนตัวตนเพื่อสร้างสรรค์
DOI:
https://doi.org/10.69598/decjournalartanddesign.4.112-133คำสำคัญ:
อัตชาติพันธุ์วรรณา, กระบวนการออกแบบ, การสะท้อนตัวตน, การออกแบบแฟชั่น, การออกแบบสิ่งทอบทคัดย่อ
ในกระบวนการออกแบบแฟชั่นและสิ่งทอ การเข้าใจตัวตนผ่านประสบการณ์และสภาพแวดล้อมของนักออกแบบมีบทบาทสำคัญในการสร้างผลงานที่มีเอกลักษณ์ การวิจัยแนว “อัตชาติพันธุ์วรรณา (Autoethnography)” เป็นวิธีเชื่อมโยงประสบการณ์ส่วนตัวกับบริบททางสังคมและวัฒนธรรม ผ่านการเล่าเรื่องและการสะท้อนตนเอง (self-reflection) วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้ คือ การวิเคราะห์บทบาทของอัตชาติพันธุ์วรรณาในการพัฒนากระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์และสร้างอัตลักษณ์ในงานออกแบบแฟชั่นและสิ่งทอ บทความนี้ใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพแบบศึกษากรณีหลายกรณี (multiple case study) ภายใต้กรอบอัตชาติพันธุ์วรรณา โดยใช้กรณีหลักจากวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกของผู้วิจัย พร้อมกรณีศึกษาเพิ่มเติมอีก 2 กรณีจากผู้เขียนท่านอื่น เพื่อเปรียบเทียบและวิเคราะห์ร่วมกัน ข้อมูลเก็บจากการบันทึกและสะท้อนประสบการณ์ส่วนตัว การวิเคราะห์กระบวนการคิด สื่อสาร และทดลองทางสุนทรียศาสตร์ที่อยู่ในขอบเขตของแฟชั่นและสิ่งทอ และการพิจารณาบริบทสังคมและวัฒนธรรม ผลการศึกษาพบว่าการสะท้อนประสบการณ์ส่วนตัวช่วยให้นักออกแบบเชื่อมโยงแรงบันดาลใจกับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และอารมณ์ได้อย่างลึกซึ้ง ส่งผลต่อการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ การตัดสินใจ และการนำเสนอผลงานที่มีความหมายและเอกลักษณ์ นอกจากนี้ อัตชาติพันธุ์วรรณายังทำหน้าที่ในการผสานงานวิจัยกับการออกแบบเพื่อสร้างผลงานที่มีมิติสังคมและวัฒนธรรม ข้อจำกัดของงานนี้ คือจำนวนกรณีศึกษาที่จำกัดและมุมมองการตีความที่ขึ้นกับผู้เขียนบทความ อาจไม่ครอบคลุมบริบททั้งหมด แต่แสดงศักยภาพในการส่งเสริมความสร้างสรรค์ที่มีรากฐานจากตัวตนนักออกแบบและสะท้อนความเป็นเอกลักษณ์ในบริบทร่วมสมัย
เอกสารอ้างอิง
จิรวุฒิ พงษ์โสภณ. (2563). ความเป็นครูในความเป็นมนุษย์: ข้อค้นพบจากการวิจัยแนวจิตตปัญญาศึกษา. วารสารวิชาการหลักสูตรและการสอน, 12(34), 5–22.
นริสรา ญานะ. (2565). งานวิจัยแบบอัตชาติพันธุ์วรรณา: สะท้อนประสบการณ์เรียนรู้จากครูของฉัน. วารสารครุศาสตร์ ราชภัฏเชียงใหม่, 1(2), 1–16. https://so07.tci-thaijo.org/index.php/cmredujo/article/view/1025
ปราณี อ่อนศรี. (2557). จิตตปัญญาศึกษา: การศึกษาเพื่อการพัฒนามนุษย์ในศตวรรษที่ 21. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(1), 7–11. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/view/18422
ศักดิ์ชัย อนันต์ตรีชัย, หิมพรรณ รักแต่งงาม, จิรัฐกาล พงศ์ภคเธียร, และ เพริศพรรณ แดนศิลป์. (2557). งานวิจัยแบบฉัน (งานวิจัยมุมมองที่หนึ่ง). ศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล.
Custer, D. (2014). Autoethnography as a transformative research method. The Qualitative Report, 19(37), 1–13. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2014.1011
Dauphinee, E. (2010). Add theoretical grounding to grounded theory: Toward multi-grounded theory. International Journal of Qualitative Methods, 9(2), 151–164. https://doi.org/10.1177/160940691000900205
Delamont, S. (2009). The only honest thing: Autoethnography, reflexivity and small crises in fieldwork. Qualitative Research, 9(1), 1–15. https://doi.org/10.1080/1745782080270350
Ellis, C., & Adams, T. E. (2014). Autoethnography: An overview. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research, 12(1), 10. https://doi.org/10.17169/fqs-12.1.1589
Hammersley, M., & Atkinson, P. (1995). Ethnography: principles in practice (2nd ed.). Routledge.
Jenss, H. (2015). Fashioning memory: Vintage style and youth culture. Bloomsbury Publishing.
Jorgensen, D. L. (1989). Participant observation: A methodology for human studies. SAGE Publications.
Nabirye, A., Okwir, A., & Special, K. (2025). The sociology of fashion: Identity, class, and consumerism. Journal of Humanities and Social Sciences, 6, 31–36.
Nirunpornputta, P. (2022). An exploration of safeguarding cultural heritage textiles in Thailand: The perspectives from expected and unanticipated preservers (PhD thesis). Heriot-Watt University, Scottish Borders, United Kingdom.
Osei, K. (2019). Fashioning my garden of solace: A Black feminist autoethnography. Fashion Theory, 23(6), 733-746. https://doi.org/10.1080/1362704X.2019.1657272
Pole, C., & Hillyard, S. (2016). Doing fieldwork. SAGE Publications.
Short, A. (2017). An autoethnographic reflection on conceptual fashion textiles. Fashion-Scope: Art & Design, (15), 128-138. https://thescopes.org/assets/Uploads/2d1ef46b0e/15.17.-Short.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 DEC Journal : Art and Design
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
จัดทำโดย ฝ่ายวิชาการ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ลิขสิทธิ์ของบทความเป็นของเจ้าของบทความ บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นทรรศนะของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยและไม่รับผิดชอบต่อบทความนั้น
