กิจกรรมศิลปะ สีสันแห่งบ้านของฉัน เพื่อพัฒนาการของเด็กปฐมวัย

-

ผู้แต่ง

  • ศิลาลัย พัดโบก สาขาศิลปะและการออกแบบ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยชินวัตร
  • ศิรินทิพย์ ยอดเสน่หา สาขาดิจิทัลอาร์ต คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยชินวัตร

DOI:

https://doi.org/10.69598/decjournalartanddesign.4.162-179

คำสำคัญ:

ศิลปะ, เด็กปฐมวัย, พัฒนาการเด็ก, ความคิดสร้างสรรค์

บทคัดย่อ

กิจกรรมศิลปะถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการส่งเสริมพัฒนาการของเด็กปฐมวัย โดยเฉพาะในด้านอารมณ์และทักษะทางสังคม เนื่องจากศิลปะเปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงออกอย่างอิสระ ปราศจากข้อจำกัดจากกฎเกณฑ์ของผู้ใหญ่ ภาพวาดจึงเปรียบเสมือน “หน้าต่าง” ที่ช่วยให้ผู้ใหญ่เข้าใจโลกภายในของเด็ก ทั้งในมิติความรู้สึก ความคิด และบุคลิกภาพเฉพาะตัว นอกจากนี้ สีที่เด็กเลือกใช้ยังสะท้อนภาวะอารมณ์และสามารถใช้เป็นเครื่องมือทางจิตวิทยาในการเรียนรู้และพัฒนาเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ กิจกรรมศิลปะสำหรับเด็กจึงมิได้เป็นเพียงการสร้างผลงาน แต่เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ส่งเสริมพัฒนาการอย่างรอบด้าน ครอบคลุมร่างกาย ความคิด อารมณ์ และสังคม

กระบวนการศึกษานี้อาศัยการรวบรวมและเปรียบเทียบทฤษฎีทางพัฒนาการเด็กที่หลากหลาย ทั้งทฤษฎีการเรียนรู้ผ่านการเล่น ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ และทฤษฎีพหุปัญญา เพื่อนำไปสู่การกำหนดหัวข้อ “สีสันบ้านของฉัน” ที่เหมาะสมกับการวิจัยเชิงปฏิบัติการ การวิเคราะห์ข้อมูลจากกิจกรรมถูกสรุปและอภิปรายผลในเชิงวิชาการ โดยเน้นข้อสังเกตสำคัญว่า ศิลปะในฐานะกิจกรรมการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัยสามารถสะท้อนมิติภายในของเด็ก และเป็นเครื่องมือบูรณาการที่มีประสิทธิภาพต่อการพัฒนาแบบองค์รวม ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าศิลปะไม่เพียงแต่ช่วยเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ แต่ยังเป็นฐานสำคัญในการพัฒนาอารมณ์ สังคม และการเรียนรู้อย่างสมดุลในช่วงวัยที่สำคัญที่สุดของชีวิต

 

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

พรรณี สวนเพลง. (2550). สีและพัฒนาการของเด็ก. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 30(2), 15-24.

ปรารถนา กุศลโกมล และ สุรสา จันทนา. (2565). การพัฒนาความสามารถในการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัยด้วยกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์, 7(3), 155-164.

ศุภศรี สุติยาภรณ์. (2567). การพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัย โดยใช้กิจกรรม การวาดภาพระบายสี. วารสารปัญญาลิขิต, 3(3), 1–10.

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2558). นโยบายสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558. สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.

สุพรรณี ดัดถุยาวัตร และ วดาภรณ์ พูลผลอำนวย. (2567). การพัฒนาความสามารถในการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัยโดยการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 7(6), 517-528.

อมรรัตน์ สารบัญ. (2565). การพัฒนาพฤติกรรมทางสังคมของนักเรียนชั้นปฐมวัย โดยการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เน้นกระบวนการกลุ่ม. วารสารศิลปศาสตร์ มทร.ธัญบุรี, 1(2), 65–72. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JLA/article/view/1477

Berk, L. E. (2013). Infants, Children, and Adolescents (7th ed.). Pearson Education.

Boyatzis, C. J., & Varghese, R. (1994). Children's emotional associations with colors. The journal of genetic psychology, 155(1), 77–85.

Edwards, L. C. (2004). The creative arts: A process approach for teachers and children (3rd ed.). Merrill/Prentice Hall.

Gesell, A. & Amatruda, C. S. (1947). Developmental diagnosis. Hoeber.

Jungpanich, P., & Ployluan, W. (2023). การศึกษาสถานการณ์พัฒนาการเด็กปฐมวัย ไทย ปี 2564. Thailand journal of health promotion and environmental health, 46(1), 41-53.

Kellogg, R. (1969). Analyzing children's art. National press books.

Lowenfeld, V., & Brittain, W. L. (1987). Creative and mental growth (8th ed.). Macmillan.

Lüscher, M. (2008). Lüscher-test color-diagnostic. Color-Test Verlag.

Piaget, J. (1962). Play, dreams and imitation in childhood. W. W. Norton & Company.

Somchai promsuwan. (2023). Art activity for children enhance creative thinking. Journal of information technology and innovation, 22(1), 15–28. retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/oarit/article/view/272966

Robinson, K. (2006). Do schools kill creativity? [Video]. TED Conference. https://www.ted.com/talks/sir_ken_robinson_do_schools_kill_creativity

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes (M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner, & E. Souberman, Eds. & Trans.). Harvard University Press.

Wright, S. (2012). Children, meaning-making and the arts (2nd ed.). Pearson Education.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

24-11-2025

รูปแบบการอ้างอิง

พัดโบก ศ. ., & ยอดเสน่หา ศ. . (2025). กิจกรรมศิลปะ สีสันแห่งบ้านของฉัน เพื่อพัฒนาการของเด็กปฐมวัย: -. DEC Journal : Art and Design, 4(3), 162–179. https://doi.org/10.69598/decjournalartanddesign.4.162-179