การพัฒนาสมรรถนะทางวิชาการของครู Professional Competency Development for Teachers
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
คุณภาพการศึกษาเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญขึ้นอยู่กับสมรรถนะทางวิชาการของครู ดังนั้นการพัฒนาคุณภาพการศึกษาที่มีประสิทธิผล จำเป็นต้องพัฒนาครูให้มีสมรรถนะทางวิชาการที่จำเป็นต่อการปฏิบัติหน้าที่ครู บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจให้แก่บุคลากรทางการศึกษา และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสมรรถนะทางวิชาการของครู เนื้อหาสาระในบทความนี้แบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 ทฤษฎีทางการบริหาร ได้แก่ ทฤษฎีการบริหาร และทฤษฎีเกี่ยวกับสมรรถนะ และสมรรถนะทางวิชาการของครู ซึ่งแบ่งเป็น 3 ด้าน ได้แก่ ด้านการทำงานเป็นทีมในงานวิชาการ ด้านการพัฒนาตนเองในงานวิชาการ และด้านการแสวงหาและใช้องค์ความรู้ในงานวิชาการ ส่วนที่ 2 ปัจจัยเชิงสาเหตุของสมรรถนะทางวิชาการของครู 3 กลุ่ม คือ กลุ่มปัจจัยด้านเครือข่าย กลุ่มปัจจัยด้านองค์กร และกลุ่มปัจจัยด้านบุคคล และสมรรถนะทางวิชาการของครู ความเชื่อมโยงระหว่างสมรรถนะทางวิชาการ กับกลุ่มปัจจัยเชิงสาเหตุ สามารถกำหนดเป็นกรอบแนวคิดการวิจัย ในการศึกษารูปแบบการพัฒนาสมรรถนะทางวิชาการของครู ผลการวิจัยจะได้ องค์ความรู้ใหม่ของการบริหารการศึกษา นวัตกรรมที่เกิดจากการวิจัย และแนวทางการพัฒนากลุ่มเป้าหมายครู ทั้งที่เป็นกลุ่มโดยรวมและกลุ่มครูที่ได้รับการพัฒนาก่อน และองค์ความรู้และงานวิจัยสามารถนำไปกำหนดนโยบายการบริหารการศึกษา หรือทำวิจัยต่อยอด
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กชกร บุญยพิทักษ์สกุล, และ พิชญาณี พูลพล. (2561). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์อย่างรู้เท่าทันของนักศึกษาปริญญาตรีในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2550). รายงานประจำปี 2550 กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. กรุงเทพฯ: กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
กลัญญู เพชราภรณ์. (2555). การศึกษาอัตมโนทัศน์หลายมิติของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในจังหวัดสมุทรปราการตามแนวคิดของแบรคเคน.วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต.กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2545). การจัดการเครือข่าย: กลยุทธ์สู่ความสำเร็จของการปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ: ส.เอเชียเพลส.
ขนิฏฐา กาญจนรังษีนนท์. (2551). การสร้างเครือข่ายเพื่อการพัฒนา. กรุงเทพฯ: กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา กรมการพัฒนาชุมชน.
จรัสชัย ปญฺญาวชิโร. (2563). โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยคัดสรรที่ส่งผลต่อประสิทธิผลโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ.วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต.สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
จิราพร เซ็นหอม. (2562). รูปแบบการบริหารการพัฒนาเพื่อเสริมสร้างการพึ่งตนเองของนิสิตนักศึกษาการศึกษานอกระบบในกรุงเทพมหานคร.ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต.พะเยา:มหาวิทยาลัยพะเยา.
ชัชปพงศ์ ไทยเพชร์กุล. (2567). รูปแบบการบริหารการพัฒนาการพึ่งตนเองและการปรับตัวของเด็กและเยาวชนในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน.ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต.พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน, และ ดุจเดือน พันธุมนาวิน. (2541). การเสริมสร้างคุณภาพของคนไทย: การพัฒนาเอกลักษณ์แห่งอีโก้. วารสารพัฒนาสังคม, 2(4), 76–95.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน, และคณะ. (2550). ความเชื่อและการปฏิบัติทางพุทธศาสนาของคนไทย: การปลูกฝังอบรมและคุณภาพชีวิต. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน. (2539). ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมการวิจัยและการพัฒนาบุคคล. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน, และ เพ็ญแข ประจนปัจจนึก. (2520). จริยธรรมของเยาวชนไทย (รายงานการวิจัย ฉบับที่ 21). กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ดุจเดือน พันธุมนาวิน. (2557). การวิจัยและพัฒนาเครื่องมือวัดพหุมิติด้านความพร้อมและศักยภาพของการเป็นนักวิจัยในบุคคลหลายประเภท. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ดุจเดือน พันธุมนาวิน. (2558). ปัจจัยเชิงเหตุของพฤติกรรมเสี่ยงอย่างมีสติของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา: การวิเคราะห์เส้นทางอิทธิพล. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ทะเนศ วงศ์นาม. (2565). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะทางวิชาการด้วยการเรียนรู้แบบนำตนเองของครูพลศึกษาโรงเรียนมัธยมศึกษาในจังหวัดพิษณุโลก.วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต.พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ธนาคาร จันทร์ลือชัย. (2567). รูปแบบการบริหารการพัฒนาสมรรถนะการทำงานของครูในโรงเรียนเครือคาทอลิก อัครสังฆมณฑลกรุงเทพ.วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต.พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา.
ธเนศ ขำเกิด. (2533). การจัดบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน. กรุงเทพมหานคร: ศึกษาพิทยา.
บุปผชาติ ทัฬหิกรณ์. (2552). การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียนการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
พงศ์ หรดาล. (2540). จิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
พัฒนกิจ วงค์ลาศ. (2566). รูปแบบการบริหารการพัฒนาครูอาชีวศึกษาในการแสวงหาและใช้องค์ความรู้เพื่อยกระดับวิชาชีพและคุณภาพชีวิต.วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต.พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา.
พันธยุทธ ทัศระเบียบ. (2562). การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามในจังหวัดนครศรีธรรมราช.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต. นครศรีธรรมราช: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.
พิพัฒน์ ศรไพบูลย์. (2563). รูปแบบการพัฒนาการทำงานอย่างอุทิศตนของข้าราชการครูสังกัดกรุงเทพมหานคร.วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต.พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา.
รัตน์จำเรียง เพชรแก้ว. (2545). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างวิสัยทัศน์ของผู้บริหารโรงเรียนกับบรรยากาศของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร.วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต.กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
รัตน์ฐาภัทร์ ธนโชติสุขสบาย. (2566). ทัศนคติของครูผู้สอนที่มีต่อการบริหารสถานศึกษาด้านการบริหารงานวิชาการในยุคปัจจุบันของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาราชบุรี. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น.
วรรณภา ใหญ่มาก และคณะ. (2561). การมีส่วนร่วมในการปฏิบัติงานด่านการประกันคุณภาพการศึกษาภายในด้วยวงจรคุณภาพ PDCA ของบุคลากรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ.รายงานการวิจัย.คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ.
วิราวรรณ์ เพ็ชรนาวา. (2563). แนวทางการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพของโรงเรียนมัธยมศึกษาในสหวิทยาเขตวิภาวดี กรุงเทพมหานคร.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศักดา มัชปาโต. (2550). ความเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาขอนแก่นเขต 5.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต.เลย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.
สมพงษ์ เกษมสิน. (2523). การบริหาร (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิชย์.
สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์. (2542). มุ่งสู่คุณภาพการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วัฒนาพาณิชย์.
สันติภาพ ไกรกิจราษฎร์. (2550). แนวทางการบริหารจัดการเครือข่ายการเรียนรู้ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานอำเภอเมืองเชียงราย.วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต.เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุกัญญา รัศมีธรรมโชติ. (2548). แนวทางการพัฒนาศักยภาพมนุษย์ด้วย Competency-based learning (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ศิริวัฒนา อินเตอร์พริ้นท์.
อภิบาล สุวรรณโคตร์. (2563). การบริหารจัดการสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ของสถานศึกษา ศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาหนองบุญมาก 2 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 2. วารสารมหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, 7(7), 74–86.
อัมพร ศรีประเสริฐสุข. (2562). ตัวแบบปัจจัยเชิงโครงสร้างของสุขภาวะในการทำงานของพนักงานสายวิชาการในมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐกลุ่ม.วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาประยุกต์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
Bovee, C. L., et al. (1993). Fundamentals of organizational planning. New York: McGraw-Hill.
Gulick, L., & Urwick, L. (1937). Papers on the science of administration. New York: Institute of Public Administration.
House, J. S. (1981). Work stress and social support. Reading, MA: Addison-Wesley.
McClelland, D. C. (1953). The achievement motive. New York: Appleton-Century-Crofts.
Van Der Krogt, F. J., & Wildemeersch, D. A. (2000). Learning-network theory: Organizing the dynamic relationships between learning and work. Management Learning: The Journal for Critical, Reflective Scholarship on Organization and Learning, 31(1), 25–42. https://doi.org/10.1177/1350507600311004.