เมืองเชียงแตงในประวัติศาสตร์ ค.ศ. 1784-1895

ผู้แต่ง

  • พิมพ์ปฏิมา นเรศศิริกุล มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา

คำสำคัญ:

เชียงแตง, สตึงแตรง, ประวัติศาสตร์, ลาว, กัมพูชา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่องนี้ มุ่งศึกษาเมืองเชียงแตงในบริบทประวัติศาสตร์การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคม ระหว่าง ค.ศ. 1784-1895 เมืองเชียงแตงในบริบทประวัติศาสตร์การปกครอง มีความสำคัญในฐานะที่เป็นเมืองปลายพระราชอาณาเขตที ่ขึ้นตรงต่อสยามจรดกับอำนาจของกัมพูชาและไม่ไกลจากเวียดนาม ซึ่งเป็นคู่แข่งทางการเมืองที่สำคัญของสยาม มีสถานภาพเป็นเมืองเอกในสมัยที่สยามปรับปรุงระบบบริหารราชการการปกครองใหม ่ในหัวเมืองต ่าง ๆ และเป็นจุดยุทธศาสตร์ของฝรั่งเศสในการขยายอิทธิพลเข้าสู่ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงในคริสต์ศตวรรษที่ 19 ในบริบทประวัติศาสตร์เศรษฐกิจเมืองเชียงแตงมีสภาพภูมิศาสตร์ ทรัพยากร และทำเลที่ตั้งของเมืองที่เหมาะสมต่อการเป็นตลาดการค้าและเส้นทางการค้าระหว่างลาว กัมพูชา และโคชินไชนา บริบทประวัติศาสตร์สังคม พัฒนาการการตั้งถิ่นฐานของผู้คน การปกครอง และเศรษฐกิจ ส ่งผลให้เมืองเชียงแตงเป็นสังคมที่มีลักษณะของความเป็นพหุชาติพันธุ์

เอกสารอ้างอิง

แกรนท์ อีแวนส. (2549). ประวัติศาสตร์สังเขปประเทศลาว ประเทศกลางแผ่นดินเอเชียอาคเนย์. เชียงใหม่: ซิลค์เวอร์ม.

เติม วิภาคย์พจนกิจ. (2542). ประวัติศาสตร์อีสาน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุธิดา ตันเลิศ. (2555, กรกฎาคม-ธันวาคม). ข่า: ทาสในมณฑลลาวตะวันออกและมณฑลลาวตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่าง ค.ศ. 1779-1904. วารสารวิจิตรศิลป์,

(2), 229-262.

สุวิทย์ ธีรศาสวัต. (2552). จักรวรรดินิยมเหนือแม่น้ำโขง. กรุงเทพฯ: มติชน.

สุวิทย์ ธีรศาสวัต. (2557). ประวัติศาสตร์อีสาน 2322-2488 เล่ม 2. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา.

หม่อมอมรวงศ์วิจิตร (ม.ร.ว. ปฐม คเนจร). (2527). ตำนานเมืองนครจำปาศักดิ์: อนุสรณ์งานฌาปนกิจศพนายวิจิตรศักดิ์ สาระโสภณ. พระนคร: กองวรรณคดีและ

ประวัติศาสตร์.

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). มร.5 (ล)/22 เลขที่ 18 เรื่องเมืองนครจำปาศักดิ์ ว่าด้วยแต่ก่อนเจ้าพระยาบดินทร์เดชมีบัญชาสั่งไม่ให้ขายสินค้า นอระมาดงาช้างกับลูกค้าญวน เขมร บัดนี้โปรดเกล้าให้ยกคำบัญชาเจ้าพระยาบดินทรเดชานั้นเสีย จ.ศ. 1245 (พ.ศ. 2426). กรุงเทพฯ:หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). ร.3 เลขที่ 8 เรื่อง ใบบอกเมืองศรีทันดรเรื่องส่งครั่ง จ.ศ. 1197 (พ.ศ. 2378). กรุงเทพฯ: หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). ร.3 เลขที่ 26 เรื่องบัญชีเรื่องเงินสิ่งของส่วยเมืองต่าง ๆ จ.ศ. 1192 (พ.ศ. 2373). กรุงเทพฯ: หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). ร.5 รล-สต/18 เลขที่ 32 เรื่องถึงพระพิศณุเทพข้าหลวงตอบให้ท้าวเพี้ยนายล่ามข่าคุมไพร่ไปตั้งรักษาด่านปลายพระราชอาณาเขตรตรวจตราระวัง

รักษานายข่าอย่าให้ พวกฝรั่งเศสคุมกำลังเปนกองทับล่วงเลยเข้ามาในพระราชอาณาเขตรได้เปนอันขาตร.ศ. 110 (พ.ศ. 2434). กรุงเทพฯ: หอจดหมายเหตุ

แห่งชาติ.

เอเจียน แอมอนิเย. (2539). บันทึกการเดินทางในลาว ภาคที่หนึ่ง พ.ศ. 2438. แปลจาก Voyage dans le Laos, tome premier 1895. โดย ทองสมุทร โดเร

และสมหมาย เปรมจิตต์. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Carné, de L. (2000). Travels on the Mekong Cambodia, Laos and Yunnan (2nd ed.). Bangkok: White Lotus.

Cupet, C. P. (1998). Among the Tribes of Southern Vietnam and Laos. Bangkok: White Lotus.

Garnier, F. (1996). Travels in Cambodia and part of Laos: The Mekong exploration

commission report (1866-1868)—volume1. Bangkok: White Lotus.

Schliesinger, J. (2011). Ethnic Groups of Cambodia: Volume 2 profile of AustroAsiatic-speaking people. Bangkok: White Lotus.

Schliesinger, J. (2011). Ethnic groups of Cambodia: Volume 3 profile of AustroThai-and Sinitic-speaking peoples. Bangkok: White Lotus.

Try, T. & Chambers, M. (2006). Situation analysis stung treng, Cambodia. Vientiane, Lao PDR: Ink on paper

เมืองเชียงแตงในประวัติศาสตร์ ค.ศ. 1784-1895

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

10-03-2022

รูปแบบการอ้างอิง

นเรศศิริกุล พ. . (2022). เมืองเชียงแตงในประวัติศาสตร์ ค.ศ. 1784-1895. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม, 11(2), 41–56. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/HUSO-J/article/view/719