การศึกษาหลักเกณฑ์ของกฎหมายพาณิชย์ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

         ในทางวิชาการและทางปฏิบัติของนักกฎหมายไทย ยังไม่สามารถกำหนดหลักเกณฑ์ที่แยกประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ออกจากกันอย่างชัดเจนได้ และยังไม่มีประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความพาณิชย์ เป็นการเฉพาะ งานวิจัยเรื่องนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพเป็นหลัก มีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งศึกษา 1.เพื่อศึกษาวิเคราะห์สภาพปัญหาในการแยกสาระสำคัญของกฎหมายพาณิชย์ของประเทศไทย 2.เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักเกณฑ์การพิจารณาความเป็นกฎหมายพาณิชย์ของประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สาธารณรัฐฝรั่งเศส และสหราชอาณาจักร 3.เพื่อนำเสนอหลักเกณฑ์ที่เหมาะสมของกฎหมายพาณิชย์ในประเทศไทย เพื่อเป็นการสร้างแนวคิดและแนวทางอันเป็นนวัตกรรมทางวิชาการและทางปฏิบัติทางกฎหมายที่ทันสมัยของประเทศไทยต่อไป

         จากการศึกษาพบว่ากฎหมายพาณิชย์มีองค์ประกอบของหลักเกณฑ์ดังนี้ 1. คู่สัญญาฝ่ายหนึ่งเป็น “พ่อค้า” 2. นิติสัมพันธ์ทางกฎหมายพาณิชย์ใช้หลักนิติกรรมเช่นเดียวกันกับกฎหมายแพ่ง 3. เป้าหมายของธุรกิจการค้าคือ การมุ่งแสวงหาผลกำไรเป็นปกติ 4. ความต่างศักดิ์ของคู่สัญญาคือ ฝ่ายที่เป็นพ่อค้ามีอำนาจต่อรองทางเศรษฐกิจที่เหนือกว่าอีกฝ่าย 5. มีจารีตประเพณีทางการค้า 6. มีการควบคุมกำกับดูแลจากภาครัฐ และต้องมีกฎหมายวิธีพิจารณาความพาณิชย์ที่มีความเหมาะสมกับธุรกิจการค้าพาณิชย์ที่ต้องการความสะดวก รวดเร็ว เป็นธรรม บังคับได้ตามกฎหมาย และรักษาความลับทางการค้า ข้อเสนอแนะคือ นโยบายทางนิติบัญญัติของรัฐต้องรีบดำเนินการตราประมวลกฎหมายพาณิชย์ และ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความพาณิชย์ ในประเทศไทยอย่างเร่งด่วนเพื่อตอบสนองธุรกิจการค้าพาณิชย์และสร้างมาตรฐานการระงับข้อพิพาททางธุรกิจการค้าพาณิชย์ให้เกิดความเชื่อมั่นทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ ซึ่งปัจจุบันไปถึงระดับการพาณิชย์ในยุคดิจิทัลแล้ว