อายุความในการกล่าวหาเจ้าหน้าที่รัฐในคดีทุจริต

บทคัดย่อ

         บทความวิชาการนี้เขียนขึ้นมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาและวิเคราะห์แนวทางในการแก้ไขเกี่ยวกับกรณีการกำหนดระยะเวลาในการกล่าวหาเจ้าหน้าที่รัฐตามพระบัญญัติมาตรการของฝ่ายบริหารในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ.2551 อันเป็นเงื่อนไขสำคัญในการพิจารณาในการรับเรื่องร้องเรียนถึงการกระทำความผิด เมื่อวิเคราะห์บทกฎหมายโดยเชิงลึกพบว่า การกำหนดระยะเวลาเพียง 5 ปี นับแต่วันเกิดเหตุจนถึงวันกล่าวหาเป็นระยะเวลาที่ไม่เพียงพอและไม่ได้สัดส่วนกับพฤติการณ์ในความเป็นจริง เนื่องจากมีหลายปัจจัยอันเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดความล่าช้าในการรวบรวมพยานหลักฐานเพื่อให้เพียงพอต่อการพิสูจน์ความผิด อาทิเช่น ในปัจจุบันกระบวนการทุจริตมีการใช้เทคโนโลยีในการเอื้ออำนวย ไม่ว่าจะเป็นการรับส่งข้อมูล การเก็บรักษาข้อมูลที่มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น หรือการทุจริตโดยเจ้าหน้าที่รัฐที่มีตำแหน่งระดับสูงหรือผู้มีอิทธิพลให้การช่วยเหลือ นอกจากนี้การทุจริตที่มีกระบวนการระหว่างประเทศ การจะทราบถึงผู้กระทำความผิดจึงเป็นไปได้ยาก ด้วยเหตุนี้จึงก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมต่อบุคคลที่ปฏิบัติตามระเบียบอย่างถูกต้อง และเมื่อศึกษาเปรียบเทียบกับอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านการทุจริต ค.ศ.2003 ที่ประเทศไทยเราได้มีการลงนามร่วมเป็นภาคีอนุสัญญา ทำให้พบว่าการตราบทกฎหมายดังกล่าวเกิดความไม่สอดคล้องกับอนุสัญญาที่มีการกำหนดมาตรฐานระดับสากลไว้ และเมื่อเทียบเคียงบทกฎหมายต่างประเทศที่มีลักษณะเดียวกัน ได้แก่ สาธารณรัฐฝรั่งเศสและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนจีน จะเห็นว่าบทกฎหมายต่างประเทศมีการกำหนดระยะเวลาในการร้องเรียนที่ยาวนานและเหมาะสมกับพฤติการณ์ความร้ายแรง ส่งผลให้ผู้กระทำความผิดมิอาจหลุดพ้นจากการถูกลงโทษตามกฎหมาย