มาตรการทางกฎหมายไทยภายใต้ระบบเกษตรพันธสัญญาด้านความรับผิดในการผลิตพืชสวนทางการเกษตรที่มีการรับรองคุณภาพและมาตรฐานความปลอดภัย

บทคัดย่อ

          พืชสวนทางการเกษตรถือได้ว่าเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของประเทศไทย ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมาจากระบบเกษตรพันธสัญญาภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 6 (พ.ศ. 2530-2534) มีการผ่านการรับรองคุณภาพและมาตรฐานความปลอดภัยก่อนส่งถึงมือผู้บริโภค แต่หากผู้บริโภคได้รับความเสียหายต่อสุขภาพจากการบริโภคพืชสวนทางการเกษตรที่ปนเปื้อน บุคคลซึ่งเป็นผู้ผลิตต้องรับผิดต้องรับผิดหากพืชสวนทางการเกษตรก่อให้เกิดความเสียหายต่อผู้บริโภค แต่บ่อยครั้งความไม่ปลอดภัยในอาหารเหล่านี้ไม่มีผู้รับผิดชอบหรือเกิดการผลักภาระกันไปมา ไม่สามารถระบุผู้รับผิดที่แท้จริงได้อย่างชัดเจน อีกทั้งผู้บริโภคไม่ได้รับความเป็นธรรมในการดำเนินคดีหรือการเยียวยาที่เหมาะสม

           ในงานวิจัยนี้ ผู้วิจัยเสนอแนวทางการกำหนดหลักเกณฑ์การวัดคุณภาพสินค้า โดยควรกำหนดเป็นมาตรฐานกลางที่ผู้ประกอบธุรกิจอาหารทุกแห่งใช้เป็นมาตรฐานเดียวกัน พร้อมจัดตั้งหน่วยงานตรวจสอบและควบคุม และกำหนดให้ผู้ประกอบธุรกิจอาหารในระบบเกษตรพันธสัญญาต้องจดทะเบียน เพื่อสร้างฐานข้อมูลที่มีประโยชน์หากมีความเสียหายเกิดขึ้นต่อผู้บริโภค หน่วยงานที่เหมาะสมควรอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และข้อมูลนี้จะใช้ในการระบุผู้รับผิดชอบ ส่วนปัญหาการชดเชยค่าเสียหาย ผู้วิจัยเสนอให้เพิ่มเติมคำว่า “คุณภาพของสินค้า” ในความหมายของ “สินค้าที่ไม่ปลอดภัย” ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 เพื่อให้ครอบคลุมถึงการตีความความบกพร่องของสินค้า นอกจากนี้ ควรเพิ่มเติมคำว่า “ภายในเวลาอันสมควร” ในมาตรา 4 (3) เพื่อความชัดเจนในการบังคับใช้กฎหมายและเป็นธรรมแก่ผู้เสียหายและฝ่ายผู้ขาย อีกทั้งเสนอให้จัดตั้งกองทุนช่วยเหลือผู้บริโภคที่ได้รับความเสียหายจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยตามกฎหมายดังกล่าว