ความจำเป็นที่ต้องแยกประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ออกจากกันในประเทศไทย

บทคัดย่อ

          ประเทศไทยปฏิรูประบบกฎหมายมานานกว่า 100 ปีมาแล้ว โดยรับเอากฎหมายแบบแองโกล-แซกซอนจากอังกฤษมาใช้ก่อนจะรับเอาซีวิลลอว์ โดยเริ่มแรกพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแต่งตั้งคณะกรรมการร่างประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ป.พ.พ.) เป็นคณะแรกในปี พ.ศ.2451 แต่ร่างเสร็จในปีพ.ศ. 2468 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องจากคณะกรรมการร่างกฎหมายไม่เข้าใจหลักการและแนวคิดต้นตอของกฎหมายที่ตัวเองลอกเลียนมาจึงทำให้ตีความป.พ.พ.ได้ยากคณะกรรมการไม่ค่อยได้ใส่ใจด้านพาณิชย์ของ ป.พ.พ. หนึ่งในคณะกรรมการได้อ้างว่าใช้การคัดลอกจากประมวลกฎหมายแพ่งเยอรมนีผ่านประมวลกฎหมายแพ่งญี่ปุ่น หลังจากเปรียบเทียบประมวลทั้ง 3 เล่ม แล้วจึงพบว่าคณะกรรมการไม่ได้แยกประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ออกจากกัน  เหมือนกับของเยอรมนี และญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศต้นแบบของประมวลกฎหมายนี้ ไม่มีบทบัญญัติของประมวลกฎหมายพาณิชย์เยอรมนีและญี่ปุ่นอยู่ในป.พ.พ. และป.พ.พ.แบ่งออกเป็น 6 บรรพโดยแยกหนี้กับเอกเทศสัญญาออกจากกันไม่ใช่ 5 บรรพที่รวมทั้ง 2 ส่วนเหมือนเยอรมนีและญี่ปุ่น เมื่อเปรียบเทียบกับประมวลกฎหมายหนี้สวิสที่นักวิชาการชาวสวิสอ้างว่าเป็นต้นแบบของ บรรพ 2 (หนี้) ของป.พ.พ.จึงพบว่า ป.พ.พ.แยกส่วนหนี้และเอกเทศสัญญาออกเป็นบรรพ 2 และ 3 ตามแบบสวิส นอกจากนี้กฎหมายแบบแองโกลแซกซอนได้หยั่งรากลึกในระบบกฎหมายไทย การมีกฎหมายพาณิชย์ถึง 30 ฉบับทำให้นักธุรกิจสับสน การที่จะร่างประมวลกฎหมายพาณิชย์ขึ้นมาใหม่โดยรวบรวมกฎหมายพาณิชย์ทั้งหมดเข้าด้วยกัน ผู้ออกกฎหมายไทยควรจะมองพัฒนาการกฎหมายพาณิชย์ฝรั่งเศส เนเธอร์แลนด์ เยอรมนี สวิสเซอร์แลนด์ สหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกาสำหรับประมวลกฎหมายใหม่นี้ซึ่งควรใช้ประมวลกฎหมายพาณิชย์ฝรั่งเศสและประมวลกฎหมายแพ่งเนเธอร์แลนด์เป็นแม่แบบหลักแล้วเอาบทบัญญัติที่เหมาะสมจากประเทศที่กล่าวข้างต้นและกฎหมายพาณิชย์หลายฉบับที่มีอยู่ของไทยจากมาใช้ประกอบ