การศึกษาเอกลักษณ์วัฒนธรรมพื้นบ้านอีสานใต้ ชนเผ่าไทยลาว อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อการสร้างสรรค์รูปแบบการแสดงชุดลำเพลินชมถิ่นไทยลาวชาวพุทไธสง DOI:

บทคัดย่อ

การศึกษาเอกลักษณ์วัฒนธรรมพื้นบ้านอีสานใต้ ชนเผ่าไทยลาวอำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อการสร้างสรรค์รูปแบบการแสดงชุดลำเพลินชมถิ่นไทยลาวชาวพุทไธสง มีจุดมุ่งหมายวิจัย คือ 1. เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาแหล่งพื้นที่วัฒนธรรมพื้นบ้านอีสานใต้ ชนเผ่าไทยลาว บ้านศีรษะแรด ตำบลมะเฟือง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ 2. เพื่อสร้างสรรค์รูปแบบการแสดงชุดลำเพลินชมถิ่นไทยลาวชาวพุทไธสง กระบวนท่ารำ เครื่องแต่งกาย ทำนองเพลง บทร้อง เครื่องดนตรีพื้นบ้านที่ใช้บรรเลง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ปฏิบัติจำนวน 18 คน ประกอบไปด้วย นักศึกษาสาขาวิชานาฏศิลป์ จำนวน 12 คน ผู้ประพันธ์เนื้อร้อง จำนวน 1 คน ผู้แต่งทำนองดนตรี จำนวน 1 คน ผู้ร่วมออกแบบท่ารำ จำนวน 2 คน ผู้ร่วมออกแบบเครื่องแต่งกายและเครื่องประดับ จำนวน 2 คน และผู้ให้ข้อมูลทั่วไป ประกอบไปด้วย ผู้วิพากษ์ชุดการแสดง จำนวน 3 ท่าน โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง นักศึกษาสาขาวิชานาฏศิลป์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ผู้หญิง จำนวน 12 คน ซึ่งได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เก็บรวบรวมข้อมูลเอกสารและข้อมูลภาคสนาม โดยวิเคราะห์ข้อมูลแล้วนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า พบว่า ความเป็นมาของชนเผ่าไทยลาว บ้านศีรษะแรด อำเภอพุทไธสง เกิดจากการอพยพจากนครเวียงจันทร์ มาอาศัยอยู่หมู่บ้านศีรษะแรด หรือบ้านหัวแฮด ซึ่งเป็นชื่อเดิม โดยส่วนใหญ่จะเป็นเชื้อสายไทยลาวชัยภูมิ โดยใช้ทำนองลำเพลินในการแต่งเนื้อร้อง ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่คงอยู่ในท้องถิ่น และภาษาสำเนียงที่นิยมใช้ภาษาลาวสำเนียงชัยภูมิ และบทร้องสื่อให้เห็นถึงเอกลักษณ์วัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่นที่ปรากฏควบคู่กับเครื่องดนตรีโปงลางพื้นบ้านอีสาน และการสร้างสรรค์ชุดลำเพลินชมถิ่นไทยลาวชาวพุทไธสง งานวิจัยนี้ได้สร้างสรรค์ท่ารำเปรียบเทียบกับท่าลำเพลินแบบดั้งเดิม และท่ารำปรากฏในชุดการแสดงทั้งหมดมีจำนวน 5 ท่า ได้แก่ ท่าที่ 9 ท่าที่ 10 ท่าที่ 11 ท่าที่ 35 และท่าที่ 51 และท่ารำอื่น ๆ ใช้ท่าแม่บทอีสาน ทั้งนี้เพื่อให้มีชุดการแสดงประจำท้องถิ่นสามารถนำไปเผยแพร่ และปรับปรุงให้เป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นของชนเผ่าไทยลาว อำเภอพุทไธสง ให้คงอยู่ต่อไป