รูปแบบการส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุด้วยภูมิปัญญาดนตรีอังกะลุงไทย DOI:

บทคัดย่อ

ประเทศไทยกำลังเปลี่ยนผ่านเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีแนวทางใหม่เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและการพึ่งพาตนเองของประชากรสูงอายุ ดนตรีไทยดั้งเดิม โดยเฉพาะอังกะลุง มักมีความเกี่ยวข้องกับการมีส่วนร่วมของชุมชนและประโยชน์ด้านการบำบัด ซึ่งถือเป็นเครื่องมือที่มีรากฐานทางวัฒนธรรมสำหรับการพัฒนาผู้สูงอายุ งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อสำรวจภูมิปัญญาดนตรีไทยของชาวอังกะลุง และเพื่อพัฒนารูปแบบเพื่อส่งเสริมศักยภาพของผู้สูงอายุผ่านการประยุกต์ใช้มรดกทางดนตรีนี้ การศึกษาครั้งนี้ใช้การออกแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้สูงอายุ 60 คนและผู้นำชุมชนจากบ้านดอนเงิน การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการบันทึกข้อมูล งานวิจัยนี้ได้บูรณาการเครื่องมือการฝึกอบรมตามวิธีโคดาลีเพื่อสร้างทักษะทางดนตรี ความจำ และการประสานงาน กระบวนการนี้เกี่ยวข้องกับการสร้างความสัมพันธ์ การประเมินทักษะ การฝึกดนตรี และการแสดงต่อสาธารณะ ผลการศึกษาพบว่า จากผู้สูงอายุ 70 รายในชุมชน มี 60 รายที่เข้าร่วมและสำเร็จหลักสูตรการฝึกอังกะลุง รูปแบบการฝึกที่มีโครงสร้างประกอบด้วยการพัฒนาทางดนตรี 9 ขั้นตอนได้แก่ 1) การคัดแยกระดับความสามารถ 2) การทดสอบทักษะทางด้านร่างกายตามทฤษฎีดนตรีของโคดาย 3) การฝึกทักษะการมองเห็นและการได้ยิน 4) การฝึกให้ฟังทำนองเพลง 5) ท่องโน้ตเพลง 6) ฝึกการเขย่าเครื่องดนตรีอังกะลุง 7) ทดลองเขย่าเครื่องดนตรีอังกะลุงตามโน้ต 8) นำผลงานจากการฝึกอบรมมาแสดงโชว์ และ 9) จัดตั้งวงดนตรีกลุ่มผู้สูงอายุซึ่งสิ้นสุดลงด้วยการจัดตั้งกลุ่มดนตรีสำหรับผู้สูงอายุ นอกจากนี้พบว่าผู้เข้าร่วมแสดงให้เห็นถึงการประสานงานทางร่างกายที่ดีขึ้น ความตื่นตัวทางจิตใจ และความพึงพอใจทางอารมณ์ และสามารถแสดงในงานสาธารณะได้ ซึ่งช่วยสร้างความภาคภูมิใจและโอกาสในการสร้างรายได้ ดังนั้น สรุปได้ว่าภูมิปัญญาทางดนตรีไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้อังกะลุง สามารถพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ ศักยภาพด้านการกระตุ้นความจำและการทำงานของสมอง การปรับอารมณ์ ลดความเครียดและซึมเศร้า การส่งเสริมการสื่อสารและความสัมพันธ์ทางสังคม และการกระตุ้นการเคลื่อนไหวและการรับรู้ประสาทสัมผัส