ทุนทางวัฒนธรรมสี่เผ่าไทไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ DOI:

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาบริบทชุมชนและข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับทุนทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์สี่เผ่าไทศรีสะเกษ ในพื้นที่อำเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ เพื่อค้นหาทุนทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า และเป็นเอกลักษณ์ของอำเภอไพรบึง โดยการศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีกลุ่มเป้าหมาย คือ ประชากรในอำเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ คัดเลือกโดยใช้วิธีสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยการคัดเลือกผู้นำท้องถิ่น ผู้นำชุมชน ศิลปิน ช่างฝีมือท้องถิ่น และปราชญ์ชุมชน รวมทั้งสิ้น 85 คน ใช้วิธีการศึกษาโดยการประชุมกลุ่มย่อย การสัมภาษณ์ และการสำรวจพื้นที่ ผลการวิจัย พบว่า ทุนทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์สี่เผ่าไทศรีสะเกษ ในพื้นที่อำเภอไพรบึง หรือเรียกอีกชื่อว่า สี่เผ่าไทไพรบึง ยังมีความแนบแน่นกับสายสัมพันธ์ที่เป็นจิตวิญญาณตามความเชื่อดั้งเดิมจากบรรพชน ที่เป็นความเชื่อเกี่ยวกับผีบรรพบุรุษ และผีถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำชุมชน จากทุนทางวัฒนธรรมดังกล่าวก่อให้เกิดประเพณี และพิธีกรรมต่าง ๆ ที่เป็นเอกลักษณ์ของสี่เผ่าไทไพรบึง แบ่งเป็นทุนทางวัฒนธรรม 8 ด้าน ได้แก่ 1) โบราณสถาน 2) ภูมิปัญญาการทอผ้าพื้นเมือง 3) เสลิก 4) เครื่องแต่งกายกลุ่มชาติพันธุ์สี่เผ่าไทไพรบึง 5) หมอช้างและพิธีปะกำ 6) ประเพณีปังอ๊อกเปรี๊ยะแค 7) พิธีกรรมรำบำบัดโรค และ 8) ศิลปะการแสดงพื้นบ้าน ซึ่งข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมเหล่านี้ได้ไปปรากฏในนิทรรศการสี่เผ่าไท ในพิพิธภัณฑ์ “พิพิธศรีสะเกษ” อีกทั้งเป็นทุนในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนและเทศกาล “สี่เผ่าไทไพรบึง” เทศกาลประจำปีของอำเภอไพรบึงในปัจจุบัน