ต้นแบบการพัฒนาศาสนทายาทอย่างยั่งยืนของคณะสงฆ์จังหวัดศรีสะเกษ DOI:

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาสภาพทั่วไปเกี่ยวกับศาสนทายาทของคณะสงฆ์จังหวัดศรีสะเกษ 2. เพื่อศึกษาการพัฒนาศาสนทายาทของคณะสงฆ์จังหวัดศรีสะเกษ และ 3. เพื่อนำเสนอต้นแบบการพัฒนาศาสนทายาทอย่างยั่งยืนของคณะสงฆ์จังหวัดศรีสะเกษ งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลเชิงเอกสาร การสังเกตแบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม มีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 29 รูป/คน ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำเสนอเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ปรากฏการณ์การเปลี่ยนของสังคมปัจจุบันส่งผลให้เกิดปัจจัยหลายด้านเกี่ยวกับศาสนทายาทในจังหวัดศรีสะเกษ ได้แก่ การบวชเรียนของเยาวชนรุ่นใหม่ลดลง ได้รับงบสนับสนุนจำกัด ขาดการบูรณาการศาสตร์สมัยใหม่ และเครือข่ายอินเตอร์เน็ตไม่เพียงพอต่อการใช้งานในบริบทสังคมยุคใหม่ คณะสงฆ์จังหวัดศรีสะเกษมีแนวทางการพัฒนาศาสนทายาทโดยยึดหลักภาวนา 4 ได้แก่ 1. กายภาวนา เน้นการดำรงชีวิตเรียบง่ายตามหลักพระวินัย บริโภคอาหารอย่างพอเพียง ออกกำลังกายและพักผ่อนที่เพียงพอ 2. ด้านสีลภาวนา มุ่งสร้างสังคมคุณธรรมผ่านการสื่อธรรมกับชุมชนอย่างมีเหตุผล 3. ด้านจิตตภาวนา ส่งเสริมการฝึกวิปัสสนากรรมฐาน เพื่อพัฒนาความสงบและความเข้มแข็งทางจิต 4. ด้านปัญญาภาวนา เน้นบูรณาการหลักพุทธธรรมกับศาสตร์สมัยใหม่ ด้วยการพัฒนาทักษะ การคิดวิเคราะห์ เพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้ง การพัฒนาทั้ง 4 ด้าน ช่วยให้ศาสนทายาท รู้จักอดออม ค้นคว้าอย่างหลากหลาย อดทนต่อสภาพสังคม ใช้เทคโนโลยีที่จำเป็น และรู้โยนิโสมนสิการ นอกจากนี้การประยุกต์ใช้ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปเป็นต้นแบบการพัฒนาศาสนทายาท ให้มีคุณภาพทั้งทางกาย ศีล จิต และปัญญา ซึ่งเป็นการพัฒนาแบบองค์รวมที่เน้นให้มนุษย์เกิดความสมบูรณ์ อย่างยั่งยืนได้ กล่าวโดยสรุป งานวิจัยนี้ทำให้เห็นต้นแบบการพัฒนาศาสนทายาทตามแนวทางพระพุทธศาสนาที่เน้นการพัฒนาด้านกาย ศีล จิต และปัญญา ส่งผลให้ศาสนทายาทมีศักยภาพในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุคโลกาภิวัตน์ได้อย่างสง่างาม ทั้งจะเป็นประโยชน์ต่อเยาวชนรุ่นใหม่สนใจบวชเรียนมากขึ้น และก่อให้เกิดความสงบสุขในสังคมอย่างยั่งยืนต่อไป