แนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อชุมชนสันติสุขโดยวิถีบวร ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์

พระครูปริยัติกิตติวรรณ (วีระ กิตฺติวณฺโณ/ ได้ทุกทาง)
Thailand
ทวีศักดิ์ ทองทิพย์
Thailand
พระครูศรีปัญญาวิกรม
Thailand
ธนรัฐ สะอาดเอี่ยม
Thailand
คำสำคัญ: หลักพุทธธรรม, ชุมชน, สันติสุข, วิถีบวร, ตำบลทุ่งมน
เผยแพร่แล้ว: ธ.ค. 6, 2025

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันของชุมชนวิถีบวร ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ 2. เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมเพื่อชุมชนสันติสุขวิถีบวร และ 3. เพื่อศึกษาแนวทางประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อชุมชนสันติสุขโดยวิถีบวร ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มเป้าหมายและการสนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 30 รูป/คน มาจากกลุ่ม พระสงฆ์  นักการเมืองท้องถิ่น กำนันผู้ใหญ่บ้าน ข้าราชการ และปราชญ์ชาวบ้านทางศาสนาและวัฒนธรรม และนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า 1.ปัญหาของชุมชนตำบลทุ่งมน มี 2 ปัญหาใหญ่ คือ 1.เผชิญปัญหาจากภัยธรรมชาติ และ2.ปัญหาด้านพฤติกรรม ซึ่งอันเป็นสภาพทั่วไป  ทั้ง 2 ปัญหานี้ก่อให้เกิดความเปราะบางทางเศรษฐกิจและสังคม แต่ปัจจุบันความเป็นชุมชนบวร กำลังนำปัญหามาดำเนินการการแก้ไขอย่างมีพลัง 2. หลักไตรสิกขา ซึ่งประกอบด้วย ศีล สมาธิ และปัญญา ซึ่งตรงกับหลักอริยสัจ 4 และ มรรคมีองค์ 8 เป็นหัวใจสำคัญในการสร้างบรรยากาศที่สนับสนุนให้พื้นที่ชุมชนเดินไปสู่สันติสุข และ 3. แนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อชุมชนสันติสุขโดยวิถีบวรในตำบลทุ่งมน ได้เน้นการเสริมสร้างกลไกความร่วมมือที่แข็งแกร่งระหว่าง บ้าน วัด และราชการ (บวร) โดยมีวัดเป็นแกนกลางในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อลดปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม เช่น การลดภาระหนี้สินในงานศพโดยใช้แนวคิด “งานศพไม่ให้เขาเป็นหนี้ ไม่เป็นทุกข์” การส่งเสริมความปลอดภัยบนท้องถนนผ่านโครงการ “เส้นทางบุญ ชุมชนปลอดภัย ถนนทุกสายปลอดภัยด้วยสติ” และการบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง

(วีระ กิตฺติวณฺโณ/ ได้ทุกทาง) พ., ทองทิพย์ ท., พระครูศรีปัญญาวิกรม, & สะอาดเอี่ยม ธ. (2025). แนวทางการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อชุมชนสันติสุขโดยวิถีบวร ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล, 14(3), 596–610. https://doi.org/10.65205/acj.2025.8742

ประเภทบทความ

บทความวิจัย

หมวดหมู่

เอกสารอ้างอิง

กรัณฑรัตน์ สุทธิพรมณีวัฒน์. (2559). การขัดเกลาทางสังคมในพระพุทธศาสนา [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชูชาติ สุทธะ, พิสิฎฐ์ โคตรสุโพธิ์, และ พระครูสิริปริยัตยานุศาสก์. (2562). กระบวนการพัฒนาชีวิตเชิงพุทธบูรณาการ. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 12(1), 158 - 168.

ณัฎฐ์สิณี รุ่งเพ็ชรมณี. (2564). การศึกษาองค์ประกอบทางภูมิทัศน์วัฒนธรรม กรณีศึกษา : ชุมชนวัดเกตการาม อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่. สาระศาสตร์, 4(4), 895 - 907.

ไตรรัตน์ ธนะประกอบกรณ์ และ พระศรีวินยาภรณ์. (2562). การสร้างสันติประชาคมตามแนวพุทธ. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 15(3), 16 - 26.

ทวีศักดิ์ ทองทิพย์. (2561). แนวคิดการบริหารการศึกษาตามหลักไตรสิกขากับแนวคิดตามทฤษฎีเชิงระบบเป็นความสอดคล้องกันที่ลงตัว. วารสารมหาจุฬาคชสาร, 9(2), 95 - 104.

ธนพล สราญจิตร์. (2558). ปัญหาความยากจนในสังคมไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 5(2), 12 - 21.

พระครูบูรพาธรรมประทีป (ไทยสวัสดิ์ อตฺตทีโป). (2565). การประยุกต์ใช้ฆราวาสธรรมเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งแก่สถาบันครอบครัว. วารสารศึกษิตาลัย, 3(1), 1 - 14.

พระครูปริยัติกิตติวรรณ. (2567). วิถีทุ่งมน ตำบลคุณธรรม [ภาพถ่าย]. การจัดเก็บส่วนตัว.

พระครูสังฆรักษ์ประจวบ วุฑฺฒิจารี, วีรธรรม ปัญจขันธ์, พระวุฒิชัย มหาสทฺโท, เดชา ตาละนึก, และ สกุณา คงจันทร์. (2562). บทบาทของพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคมจังหวัดเชียงใหม่. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 10(1), 101 - 119.

พระมหาเกรียงศักดิ์ โสภากุล. (2562). พุทธวิธีแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวสังคมไทยปัจจุบัน. วารสารสังคมศาสตรัญญาพัฒน์, 1(2), 25 - 32.

พระมหาชาญ อชิโต. (2568). ผลสอบบาลีวัดอุทุมพร พ.ศ. 2554 - 2567. สำนักศาสนศึกษาวัดอุทุมพร.

พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส (นิธิบุณยากร). (2547). รูปแบบการจัดการความขัดแย้งโดยพุทธสันติวิธี : ศึกษาวิเคราะห์กรณีลุ่มน้ำแม่ตาช้าง จ.เชียงใหม่ [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย]. e-Thesis Central Library Mahachulalongkornrajavidyalaya University. https://e-thesis.mcu.ac.th/thesis/2871.

พระอธิการโสภณ ปิยธมฺโม (กิ่งแก้ว), ละเอียด จงกลนี, และ พระฮอนด้า วาทสทฺโท (เข็มมา). (2564). พลังบวร : พลังหลักของชุมชนคุณธรรม. วารสารปัญญาปณิธาน, 6(1), 69 - 80.

รัฐวิชญ์ อริยพัชญ์พล และ พภัสสรณ์ วรภัทร์ถิระกุล. (2563). การแก้ปัญหาความรุนแรงในครอบครัวของไทย. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(4), 321 - 335.

วสมน ทิพณีย์. (2559). การแก้ไขปัญหาความรุนแรงในครอบครัวตามแนวพุทธธรรม. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 7(1), 51 - 60.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตโต). (2541). พุทธธรรม ฉบับปรุงปรุงและขยายความ (พิมพ์ครั้งที่ 7). โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.