การปรับสภาพที่อยู่อาศัยสำหรับผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกายเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้พิการ

บุญเสริม วัฒนกิจ
Thailand
https://orcid.org/0009-0003-5722-9084
พูลพงศ์ สุขสว่าง
Thailand
อุทัย หวังพัชรพล
Thailand
https://orcid.org/0009-0003-5722-9084
การุณย์ อินทวาส
Thailand
นฤทธิ์ วัฒนภู
Thailand
ไกรสิทธิ์ วิไลเลิศ
Thailand
คำสำคัญ: การปรับสภาพที่อยู่อาศัย, ความรุนแรงของความพิการระดับ 3, คุณภาพชีวิตที่ดี, การออกแบบเพื่อการเข้าถึงได้, อารยสถาปัตยกรรม
เผยแพร่แล้ว: ธ.ค. 7, 2025

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพที่อยู่อาศัยของผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย ที่มีความรุนแรงของความพิการระดับ 3 ในเขตเทศบาลเมือง จังหวัดปราจีนบุรี 2. วิเคราะห์สภาพที่อยู่อาศัยของผู้พิการฯ 3. ออกแบบร่างต้นแบบภาพ 2 มิติของที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมกับผู้พิการ และ 4. สร้างต้นแบบที่อยู่อาศัยจากภาพร่างที่ออกแบบไว้ โดยใช้เทคโนโลยีความเป็นจริงเสริม (AR) และแอนิเมชัน เพื่อให้เห็นภาพเสมือนจริงและสามารถนำไปประเมินและปรับใช้ได้จริงในอนาคต กลุ่มผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกายที่มีความรุนแรงระดับ 3 ผู้ดูแล นักกิจกรรมบำบัด และนักกายภาพบำบัด จำนวน 12 คน คัดเลือกโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง และกลุ่มตัวอย่างสำหรับการประเมินผลต้นแบบที่อยู่อาศัย จำนวน 385 คน ได้จากการสุ่มอย่างง่าย ผลการวิจัย พบว่า 1. แนวคิดการออกแบบเน้นการจัดวางพื้นที่ใช้งาน เช่น เตียง โต๊ะเอนกประสงค์ ห้องน้ำ พื้นที่รอบห้อง และความกว้างของประตู ให้มีความปลอดภัยและสามารถใช้งานได้จริงตามหลักการออกแบบเพื่อการเข้าถึงอย่างเท่าเทียม และ 2. ผลการประเมินต้นแบบที่อยู่อาศัยจากเทคโนโลยี AR และแอนิเมชัน โดยกลุ่มตัวอย่างมีระดับความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ย 4.757) และผลการประเมินทั้ง 8 ด้าน ได้แก่ 1. การออกแบบสัดส่วนการใช้งานในพื้นที่ 2. ความเหมาะสมกับการใช้งาน 3. คุณค่าทางความงดงาม 4. ความสามารถนำไปเป็นต้นแบบประยุกต์สร้าง ในพื้นที่อื่น 5. เป็นผลงานที่คนปกติสามารถใช้พื้นที่ร่วมด้วยได้ 6. เป็นประโยชน์แก่ผู้พิการ 7. มีรูปแบบไม่ซ้ำกับผลงานผู้อื่น และ 8. ความชื่นชอบผลงานการปรับสภาพที่อยู่อาศัยสำหรับผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย ความรุนแรงของความพิการระดับ 3 อยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 4.701 - 4.865

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง

วัฒนกิจ บ., สุขสว่าง พ., หวังพัชรพล อ., อินทวาส ก., วัฒนภู น., & วิไลเลิศ ไ. (2025). การปรับสภาพที่อยู่อาศัยสำหรับผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกายเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้พิการ. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล, 14(3), 653–667. https://doi.org/10.65205/acj.2025.8750

ประเภทบทความ

บทความวิจัย

หมวดหมู่

เอกสารอ้างอิง

กตัญญู หอสูติสิมา. (2556). การปรับสภาพบ้านเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของคนพิการ. สถาบันสร้างเสริมสุขภาพคนพิการ.

กรมประชาสงเคราะห์. (2540). ความมั่นคงทางสังคมและการประกันสังคม. กรมประชาสงเคราะห์.

กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. (2556). คู่มือการวินิจฉัยและตรวจประเมินความพิการตามประกาศกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เรื่อง ประเภทและหลักเกณฑ์ ความพิการ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2555. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. (2565). รายงานประจำปี 2565 กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. โรงพิมพ์เทพเพ็ญวานิสย์

จิรวัฒน์ สิตรานนท์. (2562). การออกแบบตู้เสื้อผ้า ที่ตอบสนองต่อการใช้งาน สำหรับผู้พิการทางการเคลื่อนไหว ระดับนั่งรถวีลแชร์ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร]. DSpace at Silpakorn University. http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/handle/123456789/2573.

ฉัตร์ชัย อรรถปักษ์. (2550). องค์ประกอบศิลปะ. วิทยพัฒน์.

ณัฐธิดา จุมปา และ เพ็ญพักตร์ ไชยนุรักษ์. (2561). สิ่งอำนวยความสะดวกที่เหมาะสมและปลอดภัยเพื่อผู้สูงอายุและผู้พิการกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตสร้างความเสมอภาคในสังคม : กรณีศึกษาชุมชนชาติพันธุ์ บนพื้นที่สูงจังหวัดเชียงราย. Veridian E-Journal Silpakorn University, 11(3), 1508 - 1525.

ทับทิม ศรีวิไล, ภมร ขันธะหัตถ์, และ ธนิศร ยืนยง. (2565). การศึกษาทางชีวภาพในผู้สูงอายุและทฤษฎีความสูงอายุ. บุญศิริการพิมพ์. การบริหารการพัฒนาที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตคนพิการโดยกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ในเขตภาคกลาง. วารสารรัชต์ภาคย์, 16(49), 371 - 385.

บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2550). ภาวะผู้นำและกลยุทธ์การจัดการองค์การพยาบาล ในศตวรรษที่ 21. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประกาศกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เรื่อง ประเภทและหลักเกณฑ์ความพิการ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2555. (2555, 26 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 129 ตอนพิเศษ 119 ง, 22 - 23.

ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์ และ ประสพชัย พสุนนท์. (2559). กลยุทธ์การเลือกตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารปาริชาต, 29(2), 31 - 48.

มัย ตะติยะ. (2547). สุนทรียภาพทางทัศนศิลป์. วาดศิลป์.

วัชชรา ริ้วไพบูลย์. (2556). การพัฒนานโยบายการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. มหาวิทยาลัยมหิดล.

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2542). แนวคิดด้านสวัสดิการสังคมสู่วัยสูงอายุที่มีคุณภาพ. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศุภชัย กระธรรมะ. (2558). การศึกษานโยบายของรัฐเรื่องการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์].TU Digital Collections. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:92794.

สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2561). แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี ด้านสาธารณสุข ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2561. กระทรวงสาธารณสุข.

สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดปราจีนบุรี. (2567). ข้อมูลทางสังคมจังหวัดปราจีนบุรี. https://prachinburi.m-society.go.th/ศูนย์ข้อมูลทางสังคม-จัง.

อภิชัย ไพรสินธุ์, อัษฎา วรรณกายนต์, และ ลลิลทิพย์ รุ่งเรือง. (2563). การออกแบบที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุ และคนพิการด้านการเคลื่อนไหว ตามแนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 7(11), 298 - 313.

อภิศักดิ์ บุญเลิศ. (2541). วาดเขียน. โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.

เอื้องฟ้า ขนอม. (2559). การพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการภายใต้นโยบายการจ้างงานคนพิการทำงานในชุมชนและองค์กรสาธารณประโยชน์ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช]. STOUIR at Sukhothai Thammathirat Open University. https://ir.stou.ac.th/handle/123456789/7431.

Aronhime, S., Calcagno, C., Jajamovich, G. H., Dyvorne, H. A., Robson, P., Dieterich, D., Isabel Fiel, M., Martel-Laferriere, V., Chatterji, M., Rusinek, H., & Taouli, B. (2014). DCE-MRI of the Liver : Effect of Linear and Nonlinear Conversions on Hepatic Perfusion Quantification and Reproducibility. Journal of Magnetic Resonance Imaging, 40(1), 90 - 98. https://doi.org/10.1002/jmri.24341.

Chengmin, Z., Mengnan, Y., & Tao, Z. (2018). Experimental Study on Three-Dimensional Shape Mapping of Complex Furniture. EURASIP Journal on Image and Video Processing, 2018, 89. https://doi.org/10.1186/s13640-018-0311-9.

Cochran, W. G. (1953). Sampling Techniques. John Wiley & Sons.

Davis, L. L. (1992). Instrument Review: Getting the Most from a Panel of Experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194 - 197. https://doi.org/10.1016/S0897-1897(05)80008-4.

Edmonds, W. A., & Kennedy, T. D. (2017). An Applied Guide to Research Designs : Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods (2nd ed.). SAGE Publications. https://doi.org/10.4135/9781071802779.

Likert, R. (1961). New Patterns of Management. McGraw-Hill.

United Nations. (2006). Convention on the Rights of Persons with Disabilities. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-persons-disabilities.