บทบาทตังเคากับการละเล่นเรือมตรษในจังหวัดสุรินทร์
บทคัดย่อ
เรือมตรษ เป็นประเพณีการละเล่นประเพณีสงกรานต์ในจังหวัดสุรินทร์ ของชาวไทยเชื้อสายเขมร ในพื้นที่ บ้านปรือ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ โดยมีการละเล่น ช่วงระหว่างวันขึ้น 1 ค่ำ ถึงวัน แรม 14 ค่ำ เดือน 5 ตรง กับ เดือนเมษายน เรียกเป็นภาษาไทยเขมร ว่า “งานบุญแคแจ๊ต” ตรงกับตรุษไทย (วันขึ้นปีใหม่ไทย 13-15 เมษายน ของทุกปี) มีการละเล่นคือการตั้งขบวนออกมาเพื่อสร้างความสนุกสนานแก่คนในชุมชน โดยมี “ผู้นำ” ขบวนในงานประเพณีเรือมตรษ เรียกว่า ตังเคา มีบทบาทเชื่อมโยงคนในชุมชนกับวัด คติความเชื่อท้องถิ่นกับคติความเชื่อในพระพุทธศาสนา และระหว่างคนในชุมชนเดียวกัน ทำให้ตังเคาอยู่ในฐานะผู้นำด้านจิตใจของชุมชน โดยเป็นการสะท้อนความสำคัญของเอกลักษณ์วัฒนธรรมท้องถิ่น (อีสานใต้) เพื่อการสืบทอดคุณค่าและความสำคัญของการอนุรักษ์วัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่นต่อไปในอนาคต
Downloads
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ
หมวดหมู่
Copyright & License
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกเรื่องที่ตีพิมพ์ในรูปแบบ เปิดให้เข้าถึง (Open Access) ภายใต้สัญญาอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 จะสามารถเข้าถึงได้ฟรีทันทีและอย่างถาวรสำหรับทุกคน โดยผู้อ่านสามารถอ่าน ดาวน์โหลด ทำสำเนา แจกจ่าย พิมพ์ ค้นหา หรือเชื่อมโยงไปยังบทความได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย การใช้งานอนุญาตเฉพาะเพื่อวัตถุประสงค์ที่ไม่แสวงหากำไร (ไม่อนุญาตการใช้เพื่อการค้า) และต้องไม่ทำการดัดแปลงแก้ไขผลงาน (ไม่อนุญาตการดัดแปลง) การเข้าถึงไม่จำเป็นต้องขออนุญาตล่วงหน้าจากสำนักพิมพ์หรือผู้แต่ง ทั้งนี้ต้องมีการอ้างอิงถึงแหล่งตีพิมพ์ต้นฉบับอย่างถูกต้องและเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
กฤษฏา ศรีธรรมา. (2558). ภูมิปัญญาท้องถิ่นอีสาน. (พิมพ์ครั้งที่ 4). มหาสารคาม : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ. (2544). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดสุรินทร์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คพับลิเคชั่น.
ราศี ชัยมูล. (2542). วิเคราะห์นิทานพื้นบ้านของชาวไทยเขมรบ้านพลวง ตำบลพลวง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์. วิทยานิพนธ์. ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาไทยคดีศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ศิริ ผาสุก, อัจฉรา ภาณุรัตน์, เครือจิต ศรีบุญนาค. (2536). สุรินทร์มรดกโลกทางวัฒนธรรมในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : เอส เอนด์ จี กราฟฟิค,
สัทธา อริยะธุกันต์. (2532). “ประเพณีลอยกระทงของเขมร” ในวัฒนธรรม. บุรีรัมย์ : วิทยาลัยครูบุรีรัมย์.
อรนุช แสงสุข. (2561ก). ประเพณีเรือมตรษ มรดกวัฒนธรรมของชุมชนบ้านปรือ จังหวัดสุรินทร์. รายงานการวิจัย. สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
อรนุช แสงสุข. (2561ข). โครงการศึกษาบทบาทตังเคากับการละเล่นเรือมตรษในจังหวัดสุรินทร์ [ภาพถ่าย]. 13 พฤษภาคม 2561. สุรินทร์ : บ้านปรือ ตำบลปรือ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์.
อารีย์ ทองแก้ว. (2549). วัฒนธรรมท้องถิ่นสุรินทร์. สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
บุคลานุกรม
เยียน กลุ่มยา (ผู้ให้สัมภาษณ์). อรนุช แสงสุข (ผู้สัมภาษณ์). ที่ บ้านปรือ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ 32140. เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2561.
