การสร้างสรรค์นาฏศิลป์ไทยผ่านทุนทางวัฒนธรรม ชุด ปวงราษฎร์น้อมถวายพระสุริโยทัย

ธิดารัตน์ ภูมิวัฒนะ
Thailand
https://orcid.org/0009-0002-7032-6551
คำสำคัญ: ทุนทางวัฒนธรรม, นาฏศิลป์ไทย, การสร้างสรรค์นาฏศิลป์, พระสุริโยทัย
เผยแพร่แล้ว: ก.ค. 28, 2025

บทคัดย่อ

การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดงนาฏศิลป์ไทยด้วยทุนทางวัฒนธรรม ชุด ปวงราษฎร์น้อมถวาย           พระสุริโยทัย เป็นงานวิจัยเชิงสร้างสรรค์ มีวัตถุประสงค์ในการสร้างสรรค์นาฏศิลป์ไทยประเภท รำ โดยกลุ่มเป้าหมายเพื่อเป็นชุดการแสดงที่ใช้ประกอบพิธีบวงสรวงสมเด็จพระสุริโยทัย โดยใช้แนวคิดการสร้างสรรค์นาฏศิลป์ไทย ประกอบกระบวนการทางระเบียบวิธีวิจัย คือ การเก็บรวบรวมข้อมูลเอกสารทางวิชาการ หนังสือ ตำรา การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ เพื่อนำมาประกอบในการออกแบบและสร้างสรรค์ผลงาน โดยมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องในการสร้างสรรค์ผลงานจำนวน 6 คน โดยมีผู้ปฏิบัติการแสดงจำนวน 5 คน ผลการวิจัยพบว่า การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดง ชุด ปวงราษฎร์น้อมถวายพระสุริโยทัย เป็นการแสดงประกอบในพิธีการบวงสรวงสมเด็จพระสุริโยทัย และประกอบด้วย 6 องค์ประกอบในการออกแบบสร้างสรรค์ ได้แก่ 1) นักแสดง 2) เครื่องแต่งกายและศิราภรณ์ 3) การออกแบบการแต่งหน้าและการแต่งผมประกอบการแสดง 4) เนื้อร้องประกอบการแสดง 5) การสร้างสรรค์ออกแบบทำนองเพลงเพื่อประกอบการแสดง  6) ลีลาท่าทางด้านนาฏศิลป์ไทย ทั้งนี้การแสดงชุดนี้ ได้วางรูปแบบการแสดงมาในรูปแบบของนาฏศิลป์ไทยสร้างสรรค์ประเภทรำโดยใช้ท่ารำพื้นฐานทางนาฏศิลป์ไทยจากท่ารำ เพลงช้า-เพลงเร็วและรำแม่บท ในการสร้างสรรค์ผลงานเป็นหลัก ทั้งนี้ยังมุ่งหวังการสรรเสริญวีรกษัตริย์ตรี ผ่านศิลปะการแสดงทางนาฏศิลป์ไทย ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะวัฒนธรรมของสยามประเทศให้คงอยู่สืบไป

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง

ภูมิวัฒนะ ธ. (2025). การสร้างสรรค์นาฏศิลป์ไทยผ่านทุนทางวัฒนธรรม ชุด ปวงราษฎร์น้อมถวายพระสุริโยทัย. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล, 14(2), 337–350. https://doi.org/10.14456/acj.2025.25

ประเภทบทความ

บทความวิจัย

หมวดหมู่

เอกสารอ้างอิง

กฤษณ์ คำนนท์. (2559). การสื่อสารอัตลักษณ์ด้วยการแต่งหน้าในงานพิธีไทย. วารสารสหวิทยาการ วิทยาลัยสหวิทยาการ, 13(2), 111 - 128.

จินตนา สายทองคำ. (2561). นาฏศิลปินไทย รำ ระบำ ละคร โขน. นุชนาการพิมพ์ จำกัด.

ชาตรี เฉลิมยุคล, ม.จ. (2546). จดหมายเหตุ สุริโยทัย. อมรินทร์.

ฐปนี ภูมิพันธ์. (2565). นาฏลีลาลายผ้าสาเกต. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 14(2), 17 - 40.

ตรีธวัฒน์ มีสมศักดิ์. (2566). การปรับตัวในการจัดงานอีเวนต์เชิงวัฒนธรรม หลังสถานการณ์โรคระบาคโควิด - 19 กรณีศึกษา : กิจกรรมงานรําลึกสมเด็จพระนเรศวรมหาราช จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 17(1), 245 - 266.

ตรีธวัฒน์ มีสมศักดิ์. (2567). การสร้างสรรค์ศิลปะการแสดงร่วมสมัย ชุด โยนีกำหนัด. Suan Sunandha Asian Social Science Journal, 18(2), 19 - 31.

ตรีรัตน์ วิสุทธิพันธ์. (2564). นาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชุด เทพีโภคทรัพย์. รายงานการวิจัย. สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป กระทรวงวัฒนธรรม.

ธนัชพร กิตตติก้อง. (2563). การแสดงความรู้เบื้องต้นกับเพอร์ฟอร์มานซ์. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ธิดารัตน์ ภูมิวัฒนะ. (2568). การแต่งกาย (ด้านหน้า ด้านหลัง) [ภาพถ่าย]. การจัดเก็บส่วนบุคคล.

เบญจวรรณ ไวยเนตร. (2565). เครื่องแต่งกายยืนเครื่องนางของละครรำ : คณะชราชาตรี. วารสารวิพิธพัฒนศิลป์ บัณฑิตศึกษา. 2(1), 15 - 29.

พหลยุทธ กนิษฐบุตร และ อนุกูล โรจนสุขสมบูรณ์. (2564). การเขียนหน้าและการแต่งหน้าโขน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 12(2), 101 - 124.

พิมพ์วิภา บุรวัฒน์. (2563). การประพันธ์บทสำหรับการแสดงนาฏศิลป์สร้างสรรค์ประเภทรำเดี่ยวมาตรฐาน. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 7(1), 202 - 216.

พีรพงศ์ เสนไสย. (2564). นาฏวิจัย. รัตน์ชัย ก๊อปปี้ เซ็นเตอร์.

ศิริมงคล นาฏยกุล. (2565). การสร้างสรรค์งานทางนาฏศิลป์ The Creation of Dance. คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ศิริมงคล นาฏยกุลวงศ์. (2567). นาฏยวิจัย นาฏกรรม. โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 – 2580 (ฉบับย่อ)กรุงเทพมหานคร.

สุนันทา เกตุเหล็ก. (2567). การออกแบบสร้างสรรค์นาฏศิลป์ไทยในรูปแบบระบําจากอัตลักษณ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏ : ระบําพระราชลัญจกร. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, 7(1), 13 - 27.

สุรินทร์ เมทะนี. (2565). ระเบียบวิจัยทางศิลปกรรมศาสตร์. จามจุรีโปรดักส์.

หอสมุดแห่งชาตินครศรีธรรมราช. (2511). พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระราชหัตถเลขา. นครศรีธรรมราช.

อมรเทพ ใจเสงี่ยม, ธนพัฒน์ ศรีวอ, พงศธร สุธรรม, ปีติกร เทียนจีน, และ สุวิชา พระยาชัย (2567). การสร้างสรรค์บทเพลงชุด หริณัศศิกษัย. วารสารพัฒนศิลป์วิชาการ, 8(2), 235 – 254