หมอพื้นบ้านกับกระบวนการรักษาโรคอัมพฤกษ์และภาวะสตรีมีบุตรยาก

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการศึกษาโรคอัมพฤกษ์และภาวะสตรีมีบุตรยากของหมอพื้นบ้าน โดยมีผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นหมอพื้นบ้านในพื้นที่ จำนวน 1 คน และผู้ร่วมให้ข้อมูลเป็นผู้เข้ารับการรักษาจำนวน 4 คน ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ จากนั้นนำมาวิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
     ผลการศึกษาพบว่า หมอพื้นบ้านสามารถรักษาโรคอัมพฤกษ์และภาวะสตรีมีบุตรยาก ประกอบด้วย 3 กระบวนการ ได้แก่ 1. โรคอัมพฤกษ์ มีขั้นตอนคือ 1.1 ขั้นตอนก่อนการรักษา มีการเรียกค่าครู การตรวจวินิจฉัยจากการซักประวัติอาการและการตรวจร่างกาย 1.2 ขั้นตอนการรักษา ใช้การนวดด้วยน้ำมัน การประคบสมุนไพร การอาบน้ำสมุนไพร และการรับประทานยาสมุนไพรสำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจร่วมด้วย และ 1.3 ขั้นตอนหลังการรักษา มีการให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตนของผู้ป่วยหลังเข้ารับการรักษา 2. ในภาวะสตรีมีบุตรยาก มีขั้นตอนคือ 2.1 ขั้นตอนก่อนการรักษา มีการเรียกค่าครู การตรวจร่างกายและการวินิจฉัยโรค 2.2 ขั้นตอนการรักษา มีการนวดยกมดลูก ทาน้ำมันพืชบริเวณ อุ้งเชิงกราน รับประทานยาสมุนไพรแบบตัวยาเดี่ยวและยาตำรับ และ 2.3 ขั้นตอนหลังการรักษามีการให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตนการติดตามนัดผู้ป่วยมาดูอาการ 1 สัปดาห์/ครั้ง เป็นเวลา 3 สัปดาห์ จากผลการศึกษาสามารถนำไปบูรณาการกับการสาธารณสุขในพื้นที่ได้ เพื่อให้เป็นทางเลือกแก่ประชาชน