มาตรการทางกฎหมายเพื่อกำกับดูแลผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์: ศึกษากรณีสหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย และสวีเดน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ ใช้รูปแบบของการวิจัยเอกสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอกฎเกณฑ์เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ อันจะเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคในการเลือกสินค้า โดยเน้นในเรื่องสุขภาพกับความปลอดภัยทางอาหาร โดยศึกษากฎเกณฑ์ในต่างประเทศ (ได้แก่ สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย และสวีเดน) และในระดับระหว่างประเทศ (IFOAM) เพื่อเป็นแนวทางอันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพของผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ของไทยให้สามารถแข่งขันในตลาดโลกได้ ซึ่งผู้วิจัยขอสรุปประเด็นสำคัญ ดังนี้
ประเด็นแรก “องค์กรด้านการกำกับดูแล” ต้องมีองค์กรกลางเพื่อเป็นกลไกตรวจสอบมาตรฐานของผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ ทั้งที่อยู่ในตลาดภายในประเทศและเพื่อการส่งออก
ประเด็นที่สอง “การติดฉลาก” ควรมีฉลากหรือตรา ที่เป็นเสมือนดั่งเครื่องหมายการค้าของประเทศ โดยมีภาครัฐเป็นหลัก แล้วใช้ระบบอนุญาตให้เอกชนเป็นผู้ตรวจสอบร่วมในการติดฉลากผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์
ประเด็นที่สาม “ความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม” เน้นผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ แนวทางเชิงนิเวศน์ โดยภาครัฐและภาคเอกชนต้องให้ความสำคัญในการเคารพต่อสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ ควรจัดให้มี “กลไกการคุ้มครองผู้บริโภค” ที่เน้นให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วนรับผิดชอบในการรักษาความสมบูรณ์ของผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ เพื่อปกป้องภาคเกษตรอินทรีย์จากอาชญากรรม และการหลอกลวงผู้บริโภคโดยแจ้งข้อมูลอันเป็นเท็จ
กล่าวโดยสรุป การกำกับดูแลให้ผลิตภัณฑ์อาหารเกษตรอินทรีย์ ของไทยมีคุณภาพเทียบเท่าตามมาตรฐานระหว่างประเทศ นอกจากจะส่งเสริม “สิทธิในการเข้าถึงอาหาร” อันจะนำไปสู่ความมั่นคงทางอาหาร ยังเป็นนโยบายที่สอดคล้องตามเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) อีกด้วย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
คณิต สุขรัตน์. (2561). การศึกษาทัศนคติ พฤติกรรม และปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้บริโภคสินค้าอินทรีย์. ใน วิทยานิพนธ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
บริษัท เอซีที ออร์แกนิค จำกัด. (2025). โครงสร้างองค์กร (Organic Agriculture Certification Thailand). เรียกใช้เมื่อ 5 มีนาคม 2568 จาก สำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ (มกท.): https://actorganic-cert.or.th/about-us
วันวิสา แก้วสืบ. (2557). มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมเกษตรอินทรีย์เพื่อการพัฒนาเกษตรกรรมที่ยั่งยืน และความมั่นคงทางอาหาร. ใน วิทยานิพนธ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2560). คู่มือทั่วไป การรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์กับ มกท. เรียกใช้เมื่อ 15 กันยายน 2567 จาก Organic Agriculture Certification Thailand (ACT): https://www.opsmoac.go.th/songkhla-manual-files-391191791803
สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ. (2567). หลักเกณฑ์การรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์. เข้าถึงได้จาก สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.): https://www.acfs.go.th/cert-scheme/detail/20
Australian Organic Ltd. (2025). The Bud Guarantee. The most recognised organic trust mark. Retrieved January 6, 2025, from Australian Organic Limited (AOL): https://austorganic.com/bud-guarantee/
European Union. (2023). The organic logo. Retrieved January 6, 2025, from European Commission: https://agriculture.ec.europa.eu/farming/organic-farming/organic-logo_en
FAO. (2025). COP28 Agriculture, Food and Climate National Action Toolkit. Retrieved March 8, 2025, from Food and Agriculture Organization of the United Nations: https://openknowledge.fao.org/items/94c97e50-b59e-4b75-a3fa-482a98b83f99
IFOAM. (2023). The IFOAM OGS Logos. Retrieved January 6, 2025, from IFOAM - Organics International: https://www.ifoam.bio/our-work/how/standards-certification/organic-guarantee-system/ogs-logos
IFOAM.bio. (2025). The IFOAM Accreditation Program. Retrieved January 16, 2025, from IFOAM - Organics International: https://www.ifoam.bio/our-work/how/standards-certification/organic-guarantee-system/ifoam-accreditation
IUCN. (2025). IUCN engagement in food and agricultural systems. Retrieved March 2, 2025, from https://iucn.org/our-work/topic/sustainable-food-and-agricultural-systems
KRAV. (2023). KRAV – a Label for Organic Food. Retrieved January 28, 2025, from KRAV Ekonomisk förening: https://www.krav.se/en/this-is-krav/a-label-for-organic-food/
OFC. (2021). The Canadian logo. Retrieved January 26, 2025, from Organic federation of Canada: https://organicfederation.ca/resource/organic-production-in-canada/the-canadian-logo/
Organic Trade Association. (2023). Thailand - Global Organic Trade Guide. Retrieved January 6, 2025, from https://globalorganictrade.com/country/thailand
Organics International. (2023). Organic Agriculture Certification Thailand (ACT). Retrieved January 6, 2025, from https://directory.ifoam.bio/affiliates/871-organic-agriculture-certification-thailand-act
UN Food Systems Coordination Hub. (2023). Food Systems Transformation in Practice - Successes, Challenges and the Way Forward. Retrieved March 8, 2025, from https://www.unfoodsystemshub.org/fs-stocktaking-moment/programme/food-systems-transformation-in-practice---successes--challenges-and-the-way-forward/en
United Nations Development Programme. (2024). Food Systems Transformation: a Whole of Government Approach to Drive Change. Retrieved March 8, 2025, from https://www.undp.org/foodsystems/blog/food-systems-transformation-whole-government-approach-drive-change
United Nations in Thailand. (2023). Staying current with European Union organic regulations in Thailand. Retrieved January 6, 2025, from Thailand - Global Organic Trade Guide: https://thailand.un.org/en/224563-staying-current-european-union-organic-regulations-
USDA. (2025). National Organic Program. Retrieved January 16, 2025, from Agricultural Marketing Service: https://www.ams.usda.gov/about-ams/programs-offices/national-organic-program
