หลักรากฐานแห่งสัญญาเปลี่ยนแปลงไปในทางแพ่ง: ศึกษาเปรียบเทียบ
คำสำคัญ:
รากฐากแห่งสัญญา, ข้อขัดข้องอันร้ายแรง, พฤติการณ์เปลี่ยนแปลงไปบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ในการสร้างองค์ความรู้ทางวิชาการจากการศึกษาเปรียบเทียบการใช้และการตีความกฎหมายของประเทศไทย สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ประเทศฝรั่งเศส และประเทศอังกฤษ กล่าวคือ ผู้จัดทำมีความมุ่งหมายในการสกัดแนวทางการใช้และการตีความกฎหมายแพ่งที่บังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน วิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของการใช้และการตีความกฎหมายในแง่หน้าที่ของคู่สัญญาและผลของสัญญาในกรณีที่รากฐานแห่งสัญญาเปลี่ยนแปลงไปเนื่องมาจากเกิดเหตุการณ์ที่ไม่สามารถคาดหมายได้ ผลการศึกษา พบว่า กฎหมายไทยปัจจุบันไม่มีบทบัญญัติเฉพาะสำหรับปรับใช้แก่กรณี และการปรับใช้ตามบทบัญญัติปัจจุบันย่อมก่อให้เกิดความไม่กินเกลียวกันในบางประการ ผู้เขียนจึงได้เสนอเพิ่มเติมบทบัญญัติกฎหมายโดยการนำหลักกฎหมายต่างประเทศที่ผู้เขียนได้นำมาศึกษาเปรียบเทียบซึ่งเป็นหลักกฎหมายที่ผู้เขียนเห็นว่าหากนำมาเพิ่มเติมในบทบัญญัติของไทยที่มีอยู่นั้นจะสอดคล้องกับบริบทสังคมไทย เพื่อประโยชน์และความเป็นธรรมแก่คู่สัญญา
เอกสารอ้างอิง
หนังสือ
ภาษาไทย
กิตติศักดิ์ ปรกติ, หลักสุจริต และเหตุเหนือความคาดหมายในการชำระหนี้ในระบบกฎหมายเยอรมัน ฝรั่งเศส
แองโกลเมริกันและไทย (ธรรมศาสตร์ 2555).
เฉลิมวุฒิ ศรีพรหม, ‘การเลิกสัญญาโดยเหตุของการตกไปแห่งรากฐานนิติกรรม’ ในอานนท์ มาเม้า
(บรรณาธิการ) 60 ปี อาจารย์เงาะ (โรงพิมพ์เดือนตุลา 2558).
มุนินท์ พงศาปาน, ระบบกฎหมายซีวิลลอว์ : จากกฎหมายสิบสองโต๊ะสู่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
(พิมพ์ครั้งที่ 3, วิญญูชน 2563).
วรเจตน์ ภาคีรัตน์, ประวัติศาสตร์ความคิดนิติปรัชญา (อ่านกฎหมาย 2561).
วิจิตรา (ฟุ้งลัดดา) วิเชียรชม, ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป (พิมพ์ครั้งที่ 4, สำนักพิมพ์วิญญูชน
.
ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธุ์, คำอธิบายเกี่ยวกับกฎหมายเอกชนโรมัน (วิญญูชน 2559).
ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธ์, ‘คำอธิบายนิติกรรม-สัญญา’ (ครั้งที่ 25 วิญญูชน 2565).
สมยศ เชื้อไทย, ความรู้กฎหมายทั่วไป (พิมพ์ครั้งที่ 31, สำนักพิมพ์วิญญูชน 2567).
ภาษาต่างประเทศ
Andrei Dragan, ‘European Conceptions on Hardship - A Comparative Study on German, English and French Law’ (2016) 7 Romanian journal of comparative law.
Andrew Hutchison, ‘Change of Circumstance in Contract Law: The Clausula Rebus Sic Stantibus’ (2009) 72 THRHR 60 (2009) Contemporary Roman-Dutch Law (THRHR).
Christian Twigg-Flesner, The Cambridge Companion to European Union Private Law (
Cambridge University Press 2015).
Ewan Mckendrick, English Private Law (Andrew Burrows ed, 3 Edition, Oxford University Press, 2013).
Ewoud Hondius and Christoph Grigoleit, Unexpected Circumstances in European Contract Law (Cambridge University Press 2011).
Fibrosa Spolka Akcyjna v. Fairbaim Lawson Combe Barbour Ltd. [1942] A.C. 32; (1942) 2 All E.R.
Gerhard Dannemann and Reiner Schulze, German Civil Code Bürgerliches Gesetzbuch (BGB) Volume I Books 1-3: §§ 1-1296 (Beck C. H. 2020).
HannesRösler, ‘Hardship in German Codified Private Law-In Comparative Perspective to English French and International Contract Law’ (2007) 15 European review of Private law.
Hugh Beale et all, Supra note 28.
Jack Beatson and others, Anson’s law of Contract (29th edn, Oxford University Press, 2010).
James Gordley and others, AN INTRODUCTION TO THE COMPARATIVE STUDY OF PRIVATE LAW READINGS (Cambridge University Press 2021).
Pascal Phichonnaz, ‘FROM CLAUSULA REBUS SIC STANTIBUS TO HARDSHIP: ASPECTS OF THE EVOLUTION OF THE JUDGE’S ROLE’ (2011) 712 Ius Romanum.
Solène Rowan, The new French law of contract (Oxford University Press, 2022).
Seghedi Camelia, ‘"Changed Circumstances", "Imprevision" and "Commercial Impractibility" in the Light of the New Art. 1195 of the French Civil Code’ (2017) 10 INT'l. IN-HOUSE COUNSEL J. 1 Seghedi Camelia, ‘"Changed Circumstances", "Imprevision" and "Commercial Impractibility" in the Light of the New Art. 1195 of the French Civil Code’ (2017) 10 INT'l. IN-HOUSE COUNSEL J. 1
Tobias Lutzi, The French Contract Law Reform: a Source of Inspiration? Introducing Imprévision into French Contract Law - A Paradigm Shift in Comparative Perspective, (Cambridge University Press, 2016).
W A Ramsden QC, ‘Supervening Impossibility of Performance and Changed Circumstances in German Law’ (1976) 39 Contemporary Roman-Dutch Law (THRHR).
บทความ
ภาษาไทย
ณัฏฐ์พิชา วโรดมอธิพัฒน์ และคณะ, ‘มาตรการทางกฎหมายไทยเกี่ยวกับการชำระหนี้ที่เป็นภาระหนักเกินควร
แก่คู่สัญญา’ (2567) 1 วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์.
พินัย ณ นคร, ‘หลักกฎหมายอังกฤษเกี่ยวกับเหตุที่ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติการชำระหนี้ตามสัญญาได้อีกต่อไป:
ผลกระทบจากวิกฤติทางเศรษฐกิจ’ (2545) 1 วารสารนิติศาสตรมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิทยานิพนธ์
ภาษาไทย
ศิริรัตน์ สุขภูติ, ‘การคืนทรัพย์ตามหลักกฎหมายแพ่ง’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัย
จุฬาลงกรณ์ 2541).
อรุโณทัย ไทยสวัสดิ์, ‘ผลกระทบจากวิกฤติทางเศรษฐกิจต่อการปฏิบัติการชำระหนี้ในสัญญาซื้อขายสินค้า
ระหว่างประเทศ’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตร มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2560).
รายงานผลการวิจัย
ภาษาไทย
เฉลิมวุฒิ ศรีพรหม, ‘การลดค่าเสียหายเพื่อละเมิดโดยคำนึงถึงความเป็นธรรม’ (รายงานผลการวิจัยต่อคณะ
นิติศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).
อื่นๆ
ภาษาต่างประเทศ
Gratian’s Decretum, <https://www.britannica.com/topic/Gratians-Decretum> สืบค้นเมื่อวันที่ 27
สิงหาคม 2567.
Gregory IX, Decretals of, <https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-
transcripts-and-maps/gregory-ix-decretals> สืบค้นเมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2567.
Jean-Sébastien Bazille and Clara Giordano, ‘The impact of armed conflicts on commercial disputes: recent developments in France’ (International Bar Association, 4 April 2024) <https://www.ibanet.org/the-impact-of-armed-conflicts-on-commercial-disputes-France> สืบค้นเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2567.
Légifrance, ‘LOI n° 2015-177 du 16 février 2015 relative à la modernisation et à la simplification du droit et des procédures dans les domaines de la justice et des affaires intérieures (1)’ (Légifrance, 15 February 2015) <https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/JORFTEXT000030248562/> สืบค้นเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 2567.
