แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา กลุ่มเครือข่ายพัฒนาการศึกษาดอยนางนอน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3
คำสำคัญ:
แนวทางการพัฒนา , ภาวะผู้นำยุคดิจิทัล , ผู้บริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการจำเป็น ภาวะผู้นำในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา 2) ศึกษาปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริม พัฒนาภาวะผู้นำในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา 3) เสนอแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลผู้บริหารสถานศึกษา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ข้าราชการครู กลุ่มเครือข่ายพัฒนาการศึกษาดอยนางนอน จำนวน 131 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถามความต้องการจำเป็น แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และเอกสารประกอบการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ โดยหาค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีความต้องการจำเป็นและการวิเคราะห์เนื้อหา สรุปในรูปแบบตารางประกอบการบรรยาย
ผลการวิจัย พบว่า ความต้องการจำเป็นของการพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลผู้บริหารสถานศึกษา โดยภาพรวมทุกด้านมีความต้องการจำเป็นในการพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาและด้านที่มีความต้องการจำเป็นสูงสุด 3 อันดับแรก คือ ด้านการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล รองลงมาคือ ด้านการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีดิจิทัล และลำดับที่สาม ด้านการจัดการความรู้โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ตามลำดับ ส่วนปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริมพัฒนาภาวะผู้นำในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาทั้ง 3 ด้านคือ ด้านการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล ปัจจัยภายในที่สำคัญ คือ ปัจจัยกลยุทธ์ขององค์กร กับปัจจัยรูปแบบการบริหารจัดการ และปัจจัยภายนอกที่สำคัญ คือ ปัจจัยกฎหมายกับปัจจัยสังคม ด้านการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ปัจจัยภายในที่สำคัญ คือ ปัจจัยรูปแบบการบริหารจัดการกับปัจจัยทักษะความรู้ความสามารถและปัจจัยภายนอกที่สำคัญ คือ ปัจจัยเทคโนโลยีกับปัจจัยสังคม ด้านการจัดการความรู้โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ปัจจัยภายในที่สำคัญ คือ ปัจจัยปัจจัยทักษะความรู้ความสามารถกับปัจจัยระบบปฏิบัติงานและปัจจัยภายนอกที่สำคัญ คือ ปัจจัยเทคโนโลยีกับปัจจัยสังคม แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา ด้านการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล ได้แก่การส่งเสริมให้บุคลากรเข้ารับการฝึกอบรมด้านเทคโนโลยีดิจิทัล การใช้สื่อดิจิทัลในการประชาสัมพันธ์โรงเรียนให้กับผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาชุมชน ตลอดจนหน่วยงานต้นสังกัด และมีการออกแบบให้สถานที่ทำงาน บรรยากาศในการทำงานมีเทคโนโลยีที่เอื้ออำนวยก่อให้เกิดการร่วมแรง ร่วมใจ และประสานพลัง ด้านการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ได้แก่ การกำหนดเป้าหมายในการพัฒนาครูและบุคลากรด้านเทคโนโลยีดิจิทัลในสถานศึกษา เปิดโอกาสให้ครูและบุคลากรทางการศึกษาเข้ารับการฝึกอบรมด้านเทคโนโลยีดิจิทัลในการจัดการเรียนการสอน และการดูแลจัดการให้ครูและบุคลากรนำสิ่งที่ได้รับจากการพัฒนาด้านเทคโนโลยีดิจิทัลไปสู่การปฏิบัติจริงในสถานศึกษา และด้านการจัดการความรู้โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ได้แก่ การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการบริหารงาน เพื่อสั่งการหรือมอบหมายงาน มีการสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลให้เพียงพอต่อการใช้งานในโรงเรียน และมีการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลติดต่อประสานงานระหว่างหน่วยงาน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กัญญารัตน์ สุขแสน. (2563). สภาพปัจจุบันและสภาพพึงประสงค์การพัฒนาภาวะผู้นำด้านดิจิทัลของผู้บริหารโรงเรียนในเครือมูลนิธิคณะเซนต์คาเบรียลแห่งประเทศไทย [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรังสิต].
กันตชาติ กุดนอก. (2565). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏ สกลนคร].
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. โรงพิมพ์คุรุสภา.
จริพล สังข์โพธิ์. (2560). ภาวะผู้นำในการบริหารยุคดิจิทัล: องค์การไอทีและองค์การที่เกี่ยวข้องกับไอทีในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จารุนันท์ ผิวผาง, ทัศนา ประสานตรี, และสุมาลี ศรีพุทธรินทร์. (2564). ภาวะผู้นำยุคดิจิทัลที่ส่งผลต่อการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการบริหารจัดการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. วารสารรัชต์ภาคย์, 15(39), 96–108.
ชูพงศ์ อยู่ภักดี. (2564). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงเทคโนโลยีของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 1 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม].
ไชยา ภาวะบุตร. (2565). ภาวะผู้นำทางวิชาการ (พิมพ์ครั้งที่ 3). มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ณัฐยาภรณ์ เล็กสิงโต. (2564). รูปแบบพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของครูโรงเรียนประถมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร].
ธีระ รุณเจริญ. (2562). แนวทางการบริหารการศึกษาในยุคนี้ Education Thailand 4.0 [เอกสารประกอบการบรรยายพิเศษเรื่องแนวโน้มการบริหารจัดการศึกษา].
พนัส หันนาคินทร์. (2542). ประสบการณ์ในการบริหารบุคลากร. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิชญาพงศ์ พันธ์จันทร์. (2563). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี].
ไพรภ รัตนชูวงศ์. (2565). กลยุทธ์การบริหารทรัพยากรมนุษย์ทางการศึกษา. ร้านปี้แอนด์น้อง.
มลิวัลย์ ธรรมแสง. (2558). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำด้านเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของผู้บริหารสถานศึกษาเฉพาะความพิการ. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต, 11(2), 10–11.
มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. (2540). เอกสารการสอนชุดวิชาการบริหารการศึกษา 501702 การบริหารทรัพยากรมนุษย์และทรัพยากรการศึกษา เล่ม 2. อภิชาตการพิมพ์.
รุ่งรัตน์ พลชัย. (2563). ภาวะผู้นำกับการบริหารในยุคดิจิทัล. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน. 5(1), 45–57. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/mkism/article/view/245050
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2557). ภาวะผู้นำ: ทฤษฎีและนานาทัศนะร่วมสมัยปัจจุบัน. ทิพย์วิสุทธิ์.
สุเทพ เชาวลิต. (2548). การบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่. เสมาธรรม.
สุชญา โกมลวานิช. (2562). องค์ประกอบของภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 23 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น].
สุนทร ทองกำเนิด. (2560). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ในยุคไทยแลนด์ 4.0 [เอกสารวิจัยส่วนบุคคล].
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3. (2566). ระบบสารสนเทศ ปีการศึกษา 2566.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566–2570). ราชกิจจานุเบกษา.
เสาวลักษณ์ นิกรพิทยา. (2544). การบริหารทรัพยากรมนุษย์. คณะวิทยาการจัดการ สถาบันราชภัฏมหาสารคาม.
อัจฉรา จันทร์ฉาย. (2558). สู่ความเป็นเลิศทางธุรกิจ: คู่มือการวางแผนกลยุทธ์และการจัดทำ Balanced Scorecard (พิมพ์ครั้งที่ 14). ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อภิชญา สังกะคำ. (2564). แนวทางการพัฒนาการบริหารวิชาการสู่การเป็นโรงเรียนคุณภาพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์ เขต 1 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม].
เอกราช เครือศรี. (2558). การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 32 [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์].
DuBrin, A. J. (1995). Leadership: Research findings, practice, and skills. Houghton Mifflin Company.
Kaganer, E., Sieber, S., & Zamora, J. (2014, May). The 5 keys to a digital mindset. Forbes. https://www.forbes.com/sites/iese/2014/03/11/the-5-keys-to-a-digital-mindset
Leithwood, K., & Jantzi, D. (2006). Transformational school leadership for large-scale reform: Effects on students, teachers, and their classroom practices. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 201–227.
Drucker, P. F. (1954). The practice of management. Harper & Row.
Waterman, R., Peters, T., & Phillips, J. (1977). Structure is not organization. Business Horizons, 61–73.
UNESCO. (2020). Embracing a culture of lifelong learning: Contribution to the futures of education initiative. UNESCO Publishing.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารครุศาสตร์ ราชภัฏเชียงใหม่
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสาร TCI อยู่ภายใต้การอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) เว้นแต่จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น โปรดอ่านหน้านโยบายของเราสําหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเข้าถึงแบบเปิด ลิขสิทธิ์ และการอนุญาต
