การศึกษาภูมิปัญญาในการผลิตเส้นใยกัญชงเชิงอุตสาหกรรมสิ่งทอชุมชน

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง “การศึกษาภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ม้งในการผลิตเส้นใยกัญชงเชิงอุตสาหกรรมสิ่งทอชุมชน” มีวัตถุประสงค์ประกอบด้วย 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ม้งในการผลิตเส้นใยกัญชง 2) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาในการผลิตเส้นใยกัญชง และ 3) เพื่อพัฒนาการผลิตเส้นใยกัญชงสู่อุตสาหกรรมชุมชน ผลการวิจัย พบว่า ภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ชนเผ่าม้ง มีภูมิปัญญาและกระบวนการผลิตเส้นใย กัญชง     ผ่านพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องในการปลูกกัญชงบนฐานภูมิปัญญาและทุนทางวัฒนธรรม มาอย่างยาวไกล สืบทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติพันธุ์รุ่นต่อรุ่น เช่นกระบวนการปลูก จนปัจจุบัน สายพันธุ์ที่นิยมปลูก คือ สายพันธุ์ RPF1, RPF2 เหมาะแก่การทำเส้นใย ส่วนสายพันธุ์ RPF3, RPF4 เหมาะแก่การใช้เมล็ดเพื่ออุตสาหกรรมชนิดต่างๆ ภูมิปัญญาพื้นถิ่นกับปัญหาการเก็บเกี่ยวและหลังการเก็บเกี่ยวพืชกัญชงนั้น ยังเกี่ยวพันกับวิถีการเนินชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ชนเผ่าม้ง รูปแบบการพัฒนาการผลิตเส้นใยกัญชงสู่อุตสาหกรรมชุมชนบนฐานภูมิปัญญาท้องถิ่นทุนทางวัฒนธรรมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือ รูปแบบที่หนึ่ง การสร้างมูลค่าเพิ่ม ด้วยการใช้ความได้เปรียบ รูปแบบที่สอง คือ รูปแบบกระบวนทัศน์การพัฒนาพื้นที่สงูอย่างยั่งยืนและการสร้างสังคมที่สูงให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ รูปแบบที่สาม รูปแบบที่อิงอาสัยแผนพัฒนาเสรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13 ภายใต้แนวคิด “พลิกโฉมประเทศไทยสู่สังคมก้าวหน้า เศรษฐกิจสร้างมูลค่าอย่างยั่งยืน” สร้างกระบวนการในการเสริมสร้างกระบวนการวิจัยและพัฒนานวตักรรม มุ่งขยายผลความสำเร็จของโครงการหลวงไปสู่ชุมชนบนพื้นที่สูงของ และรูปแบบที่สี่ คือ กระบวนทัศน์การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนด้านสิ่งทอชาติพันธุ์ม้ง   ด้วยมิติด้านเงื่อนไขเวลา