การเรียนรู้ทักษะชีวิตและสมรรถนะทางสมองของบุคลากรทางการศึกษา โครงการปฏิบัติธรรม ณ ดินแดนพุทธภูมิ ประเทศไทย อินเดีย และเนปาล
คำสำคัญ:
ผลสัมฤทธิ์, ทักษะชีวิต, สมรรถนะทางสมองบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ทักษะชีวิตของบุคลากรทางการศึกษาที่เข้าร่วมโครงการปฏิบัติธรรม ณ ดินแดนพุทธภูมิ (ประเทศไทย อินเดีย และเนปาล) 2) ประเมินสมรรถนะทางสมองและการประยุกต์ใช้หลักธรรมในชีวิตประจำวัน และ 3) สำรวจการเปลี่ยนแปลงด้านจิตใจและคุณธรรมของผู้เข้าร่วมโครงการ การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสาน (Mixed Methods) โดยใช้เครื่องมือ ได้แก่ แบบสอบถาม วัดทักษะชีวิตและสมรรถนะทางสมอง, แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบประเมินผล กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยบุคลากรทางการศึกษาจำนวน 120 คน ซึ่งเลือกแบบเจาะจง ข้อมูลเชิงปริมาณถูกวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา (ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรด้วยการถดถอยเชิงพหุ ข้อมูลเชิงคุณภาพถูกวิเคราะห์ด้วยการระบุธีมหลัก (thematic analysis)ผลการวิจัยพบว่า 1) การเรียนรู้ทักษะชีวิตอยู่ในระดับสูงทุกด้าน โดยเฉพาะด้านการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงและการตระหนักรู้ในตนเอง 2) สมรรถนะทางสมองพัฒนาขึ้นอย่างชัดเจนหลังเข้าร่วมโครงการ และ 3) การปฏิบัติธรรมส่งผลบวกต่อการพัฒนาจิตใจ คุณธรรม และสมรรถนะทางสมองของบุคลากรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าการปฏิบัติธรรมในบริบทดินแดนพุทธภูมิเป็นกลไกหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิตและสมรรถนะทางสมองของบุคลากรทางการศึกษา
เอกสารอ้างอิง
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing (5th ed.). New York, NY: Harper Collins Publishers Inc.
กุลนิติ เบ้าจรรยา, พระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส, สุนทร สายคำ, & ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). การพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 2. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 10 (1), 73–85.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/262088.
ธนากร แปไธสง, พระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส, พระฮอนด้า วาทสทฺโท, & ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). การใช้หลักพรหมวิหารธรรมของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 10(1), 87–98.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/262238.
นิลาวรรณ ดงสิงห์, สุนทร สายคำ, พระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส, & ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). ทักษะการบริหารในศตวรรษที่ 21 ตามหลักทุติยปาปณิกสูตรของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 2. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 10(1), 57–71.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/26209.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2565a). ส่วนประสมทางการตลาดและการตัดสินใจท่องเที่ยวตลาดน้ำวัดตะเคียน นนทบุรี ในสถานการณ์โควิด-19. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร วิทยาเขตอีสาน, 3(2), 33–53. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jhsmbuisc/article/view/257396.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2565b). พฤติกรรมการใช้แอปพลิเคชันเฟซบุ๊กและไลน์ที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์และบริการของนักท่องเที่ยว: กรณีศึกษา ตลาดน้ำดอนหวายหลังสถานการณ์โควิด-19. วารสารการจัดการโซ่คุณค่าและกลยุทธ์ธุรกิจ (VCMBS), 1(2), 41–53.
https://so08.tci-thaijo.org/index.php/VCMBS/article/view/425.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). แนวทางการพัฒนากลยุทธ์ทางการตลาดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศาสนาที่ยั่งยืน: กรณีศึกษาวัดเขาช่องพราน ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. วารสารการจัดการโซ่คุณค่าและกลยุทธ์ธุรกิจ (VCMBS), 2(1), 66–79.
https://so08.tci-thaijo.org/index.php/VCMBS/article/view/896.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์, นฌล จำปาเทศ, สุวรรณา ชูชัย, คณิตฎา ฮวบเอม, & สริตา สุทธิศักดิ์ศรี. (2566). การจัดการเรียนการสอนผ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เรื่อง “พุทธศาสนสุภาษิต” ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนวัดท่าคอย (สกุณอุปถัมภ์). วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ (Journal of Human Society), 13(1), 84–99.
https://so03.tci-thaijo.org/index.php/humannstru62/article/view/263069.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์, พระมหามฆวินทร์ ปุริสุตฺตโม, & พระครูอุดมโพธิวิเทศ (ณรงค์ อุตฺตมวํโส เสนทรนารถ). (2568). องค์ประกอบและแนวทางการเป็นองค์กรแห่งความสุขของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑลเพื่อการปฏิรูปมหาวิทยาลัย. วารสารส่งเสริมและพัฒนาวิชาการสมัยใหม่ (MADPIADP), 3(1), 76–98.
https://so12.tci-thaijo.org/index.php/MADPIADP/article/view/1393.
ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์, พระมหามฆวินทร์ ปุริสุตฺตโม, สัญญา เคนภูมิ, & สัมฤทธ์ กางเพ็ง. (2568). การบริหารงานบุคคลตามหลักอิทธิบาท 4 ของอุตสาหกรรมรับผลิตอาหารเสริมสุขภาพครบวงจร: กรณีศึกษา บริษัท เอสซีจีแกรนด์ จำกัด. วารสารวิชาการพระพุทธศาสนาเขตลุ่มแม่น้ำโขง, 8(1), 1–22.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/bmrj/article/view/280579.
ณัฐติมา ลิ้นปราชญา, & กาญจนา โพธิวิชยานนท์. (2568). แนวทางการบริหารทางการศึกษาผลสัมฤทธิ์โรงเรียนวิถีพุทธในกรุงเทพมหานคร. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 8(1), 141–157.
พระมหาทวี สิริวฑฺฒโน (พรมวงศ์), พระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส, ทวี สระน้ำคำ, & ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). ภาวะผู้นำตามหลักทุติยปาปณิกสูตรของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 10(1), 43–55.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/262321.
พระปลัดฤทธิพร จารุวณฺโณ (ทุม สุวรรณ), สมบูรณ์ บุญโท, & สวัสดิ์ อโณทัย. (2024). พุทธบูรณาการเพื่อการพัฒนาสมรรถนะพระธรรมวิทยากรในสังคมดิจิทัล. วารสารเซนต์จอห์น สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 27(41), 297–311.
ปุญฺญธโร, พระบุญทรง, พืชทองหลาง, ญาตาวี มินทร์, & ประทีป. (ม.ป.ป.). การพัฒนาการเรียนรู้ของชุมชนจิตอาสาเพื่อดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีความพิการร่วมอย่างยั่งยืนตามแนวพุทธศาสนา. (วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต, สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).
วรพงศ์พัชร์, ณ., & นพรัตน์, น. (2567). ทักษะการบริหารอุตสาหกรรมการก่อสร้างในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพละ 4 ของผู้บริหารอุตสาหกรรมการก่อสร้าง นิคมอุตสาหกรรมเหมราช RIL จังหวัดระยอง. วารสารวิทยาการจัดการการบริหารสาธารณะและเอกชน, 2(1), 1–18.
https://so12.tci-thaijo.org/index.php/JPPMS/article/view/755.
วรพงศ์พัชร์, ณ., & พระครูอุดมโพธิวิเทศ (ณรงค์ อุตฺตมวํโส เสนทรนารถ). (2567). ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ตามหลักพรหมวิหาร 4 ของผู้บริหารธุรกิจรับผลิตอาหารเสริมสุขภาพและความงามครบวงจร อำเภอเมือง สมุทรสาคร. วารสารสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 5(2), 53–65.
https://so12.tci-thaijo.org/index.php/src/article/view/1368.
สิทธิพร สมยิ่ง, & ณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566). คุณธรรมตามหลักพรหมวิหาร 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา กลุ่มโรงเรียนละลมห้วยตามอญ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3. วารสารวิจัยศิลปวิทยาการลุ่มน้ำโขง มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 31(1), 36–53.
https://li01.tci-thaijo.org/index.php/oasjournal/article/view/257923.
Weiyi, W., Khamcharoen, N., & Worapongpat, N. (2024). Developing strategic guidelines to improve English language skills of vocational students in Linhai Taiyun Vocational School, China. Journal of Public and Private Issues, 1(2), 84–93.
https://so17.tci-thaijo.org/index.php/jppi/article/view/495.
Worapongpat, N. (2024a). Strategic leadership based on the Four Iddhipāda principles of executives in the comprehensive health and beauty supplement manufacturing business, SCG GRAND Co., Ltd., Samut Sakhon. Buddhism in Mekong Region Journal, 7(2), 142–164. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/bmrj/article/view/280480.
Worapongpat, N. (2025a). Integrating interdisciplinary workshop design to advance life skills and leadership among graduate students at private universities in Thailand. Liberal Arts and Social Studies International Journal (LAASSIJ), 1(2), 55–71.
https://so18.tci-thaijo.org/index.php/laassij/article/view/1133.
Worapongpat, N. (2025b). Patterns of participation in the development of life skills, environment, society, and good governance among educational personnel in public universities through a meditation program in Buddhist sacred lands. Journal of MCU Languages and Cultures, 5(1), 1–22.
https://so08.tci-thaijo.org/index.php/JMLC/article/view/4734.
Worapongpat, N., & Akarang, N. (2023). Personnel management according to Sappurasithamma 7 principles in a provincial industrial factory in Chonburi. Buddhism in Mekong Region Journal, 6(2), 1–18.
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/bmrj/article/view/266291.
Worapongpat, N., & Kangpheng, S. (2025). Transformational leadership skills for executives in the digital age: China Polytechnic College. Journal of Education and Learning Reviews, 2(5), 27–44. https://doi.org/10.60027/jelr.2025.931.
Worapongpat, N., & Rungnapa, A. (2567). การบริหารงานบุคคลตามหลักทุติยปาปณิกสูตรของผู้บริหารในงานอุตสาหกรรมเย็บถุงลมนิรภัย เขตพื้นที่นิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี. วารสารสหวิทยาการและการจัดการร่วมสมัย, 2(3), 1–17. https://so09.tci-thaijo.org/index.php/JCIM/article/view/2856.
Worapongpat, N., Dookarn, S., Boonmee, K., Thavisin, N., & Chanphong, S. (2025). The mindfulness in the use of artificial intelligence (AI) and its impact on learning for graduate students at private universities in Thailand. Journal of Intellect Education, 4(1), 97–109. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/IEJ/article/view/278862.
Worapongpat, N., Purisuttamo, P., Phrakhruudombodhivides (Narong Uttamavangso Sendaranath), Arunyakanon, P., & Dookarn, S. (2024). Guidelines for the development of innovative Buddhist leadership in the context of sudden change at Bangkok Rajabhat University. The Journal of International Buddhist Studies College (JIBSC), 10(3), 127–144. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/ibsc/article/view/277807.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยธรรมศึกษา

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.