อัตลักษณ์และการปรับตัวทางวัฒนธรรมอาหารอาหรับภายในพื้นที่สุขุมวิท กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตลักษณ์และการปรับตัวทางวัฒนธรรมอาหารอาหรับภายในพื้นที่สุขุมวิท  กรุงเทพมหานคร ผ่านการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์เชิงลึก มีกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ประกอบการร้านอาหารอาหรับภายในพื้นที่ซอยสุขุมวิท 3 – 3/1 จำนวน 8 คน ผลการศึกษาพบว่า อัตลักษณ์อาหารอาหรับ ประกอบด้วย 1) ลักษณะอาหารจะมีส่วนประกอบของข้าวหรือแผ่นแป้งพิต้า (Pita) เป็นองค์ประกอบหลัก และนิยมทานคู่กับอาหารที่มีเนื้อสัตว์เป็นส่วนประกอบหลักเช่น กะบับ (Kabab) ขนมหวานอาหรับจะมีส่วนประกอบของอินทผลัมหรือถั่วอย่างฟัตทาห์ (Fattah) โดยนิยมดื่มคู่กับชาหรือกาแฟไว้ท้ายสุดหลังมื้ออาหาร 2) วัฒนธรรมบนโต๊ะอาหาร  ได้แก่ การมีบริเวณสำหรับการรับประทานอาหารบนพื้น การแสดงภาพเมนูอาหารด้วยการเขียนภาษาอาหรับ  มีบริการน้ำดื่ม  ซุปผักหรือซุปเนื้อ พร้อมด้วยผักสด และน้ำจิ้ม นิยมรับประทานอาหารด้วยมือ ด้านการปรับตัวทางวัฒนธรรมอาหารอาหรับ  แบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ 1) ระยะแรก (ก่อนปี พ.ศ.2530 - 2549) ผู้ประกอบการร้านอาหารอาหรับส่วนใหญ่ยังไม่มีการปรับตัว จึงทำให้อาหารอาหรับที่ขายในพื้นที่มีการปรับเปลี่ยนรสชาติให้เข้ากับคนท้องถิ่นน้อย โดยเน้นบริการให้แก่ชาวอาหรับเป็นหลัก  2) ระยะที่สอง (ปี พ.ศ.2549 - 2562)  เริ่มมีกระแสความสนใจในวัฒนธรรมอาหารต่างถิ่นและอาหารสุขภาพเพิ่มมากขึ้นในกลุ่มผู้บริโภคชาวไทย จึงทำให้ผู้ประกอบการร้านอาหารอาหรับมีการปรับตัว โดยมีการบริการอาหารไทย อาหารอินเดียมุสลิม และได้พยายามแนะนำอาหารท้องถิ่นให้ผู้บริโภคชาวไทยได้ลองรับประทาน 3) ระยะปัจจุบัน (ปี พ.ศ.2562- ปัจจุบัน) ในช่วงวิกฤตโควิด-19 ผู้ประกอบการร้านอาหารอาหรับมีการปรับตัวทางธุรกิจโดยให้วัฒนธรรมอาหารอาหรับเข้าถึงคนภายนอกพื้นที่ด้วยการสั่งอาหารผ่านแอปพลิเคชั่น ทั้งนี้เพื่อเป็นการทำให้ธุรกิจสามารถอยู่ได้ อีกทั้งยังเป็นการสร้างทัศนคติของคนท้องถิ่นที่มีต่ออาหารอาหรับให้ดีขึ้น