แนวทางในการพัฒนาประสิทธิผลการบริหารคณะสงฆ์ของวัดในจังหวัดสมุทรสงคราม

ผู้แต่ง

  • พระครูสาครธรรมประสิทธิ์ วิทยาลัยทองสุข

คำสำคัญ:

การพัฒนา, ประสิทธิผล, การบริหารกิจการคณะสงฆ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาแนวทางในการพัฒนาประสิทธิผลการบริหารคณะสงฆ์ของวัด           ในจังหวัดสมุทรสงคราม 6 ด้าน โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างพระสังฆาธิการจำนวน 385 รูป ผลการวิจัยพบว่า พระสังฆาธิการส่วนใหญ่มี อายุ 41-50 ปี มีพรรษา 21-30 พรรษา จบปริญญาตรีหรือเทียบเท่า จบนักธรรม ชั้นเอกและไม่มีวุฒิทางเปรียญธรรม ประสิทธิผลของการบริหารกิจการคณะสงฆ์พบว่าอยู่ในระดับมากในทุกด้าน ซึ่งได้แก่ ด้านงานสาธารณูปการ ด้านงานการปกครอง ด้านงานศึกษาสงเคราะห์ ด้านงานศาสนศึกษา ด้านงานเผยแผ่ศาสนธรรมและด้านงานสาธารณสงเคราะห์

          ผลการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ สรุปได้ว่าปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดประสิทธิผลของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ มากที่สุดโดยลำดับ ได้แก่ ภาวะผู้นำของเจ้าอาวาส (Ŷ = 0.374X1 + 0.491X2) ค่า R Square = 0.805 คุณภาพการบริหาร (Ŷ = 0.742X1 + 0.325X2 - 0.453X3 ) ค่า R Square = 0.793 และการมีส่วนร่วมสนับสนุน (Ŷ = 0.245X1 - 0.120X2 - 0.255X3) ค่า R Square = 0.716 ตามลำดับ โดยมีสมการพยากรณ์               Ŷ =  0.429X1 + 0.421X2+ 0.418X3 ค่า R Square = 0.761

          การวิจัยนี้ ได้ค้นพบทฤษฎีสำคัญที่ส่งผลให้เกิดประสิทธิผลการบริหารกิจการคณะสงฆ์ คือ ทฤษฎีภาวะผู้นำ ทฤษฎีการบริหารและทฤษฎีการมีส่วนร่วมและได้สะท้อนให้เห็นว่าวัดยังมีการบริหารงานตามทฤษฎีองค์การในระบบปิดเพราะประสิทธิผลของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ยังขึ้นอยู่กับภาวะผู้นำของเจ้าอาวาสเป็นหลักจึงควรที่จะเปิดการบริหารกิจการวัดให้มีผู้มีส่วนร่วมสนับสนุนจากสภาพแวดล้อมภายนอกตามทฤษฎีองค์การระบบเปิดให้มากยิ่งขึ้นและมีการปรับโครงสร้างการแบ่งงานของการบริหารวัดให้มีรองเจ้าอาวาสหรือผู้ช่วยเจ้าอาวาสผู้รับผิดชอบในด้านต่างๆ และมีคณะสงฆ์ปฏิบัติหน้าที่รองรับในแต่ละด้านอย่างเป็นระบบตามหลักการจัดองค์การที่ยึดหลักกฎหมายและเหตุผล

References

กัลยา วานิชย์บัญชา.(2542). การวิเคราะห์สถิติ สถิติสำหรับการบริหารและวิจัย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กิติมา ปรีดีดิลก. (2529). การบริหารและเทคนิคการนิเทศการศึกษาเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: อัษราพิพัฒน์.

เฉลิมชัย เสียงใหญ่.(2551). พระสงฆ์กับภาวะผู้นำ. สมุทรสงคราม : คณะพุทธศาสนา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทินพันธุ์ นาคะตะ.(2544). พุทธศาสนากับสังคมปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: กรุงเทพปริ้นเฮ้า.

พระไตรปิฎกภาษาไทย (2539). ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชญาณวิสิฐ (เสริมชัย ชยฺมงคโล). (2545). หลักธรรมสู่ความสำเร็จและสันติสุข. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ธรรมสภา.

พระราชวรมุนี (ป.อ. ปยุตฺโต). (2529). การศึกษาคณะสงฆ์ไทย ปัญหาที่รอทางออก. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมลคีมทอง).

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.9). (2547). คำวัดที่ชาวพุทธควรรู้. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา และสถาบันบันลือธรรม.

พระธรรมปริยัติโสภณ. (2548). การบริหารกิจการคณะสงฆ์แนวพุทธ. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

เผยแพร่แล้ว

06/30/2023

How to Cite

พระครูสาครธรรมประสิทธิ์. (2023). แนวทางในการพัฒนาประสิทธิผลการบริหารคณะสงฆ์ของวัดในจังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารวิจัยธรรมศึกษา, 6(1), 215–229. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/dsr/article/view/2449