ความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับความตายของชุมชนคาทอลิกหัวไผ่ จังหวัดชลบุรีและฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับความตายของชุมชนคาทอลิกหัวไผ่ โดยใช้วิธีวิจัยเอกสารและวิจัยภาคสนาม ผลการวิจัย พบว่า ชุมชนคาทอลิกหัวไผ่มีความเชื่อเรื่องความตายว่า ชีวิตมนุษย์ผูกพันกับพระเจ้าตั้งแต่เกิดจนตาย มีความเชื่อเรื่องชีวิตปัจจุบันและชีวิตหลังความตาย เชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม สวรรค์ นรก และไฟชำระ พิธีกรรมเกี่ยวกับความตายประกอบด้วย พิธีเจิมผู้ป่วยที่ใกล้เสียชีวิตและพิธีศพ ซึ่งผู้นำในพิธี คือ บาทหลวง ทำพิธีมิสซาที่บ้านหรือโบสถ์ตามความประสงค์ของญาติผู้ตาย แล้วนำร่างไปฝังที่สุสานโรมันคาทอลิก วัดนักบุญฟิลิปและยากอบ หัวไผ่ ชุมชนแห่งนี้มีการจัดทำทะเบียนผู้ล่วงลับต่อเนื่องมาตั้งแต่อดีต ลักษณะการบันทึกมี 4 รูปแบบ คือ คริสตชนที่ได้สิ้นใจในศีลและพรของพระเจ้า ทารกแรกเกิดจากคริสตชนในชุมชน คนต่างศาสนาที่ได้รับศีลล้างบาปในเวลาจวนสิ้นใจ และทารกที่เป็นบุตรของคนต่างศาสนาที่ได้รับศีลล้างบาปในเวลาจวนสิ้นใจ ส่วนพิธีเสกสุสาน เป็นพิธีที่แสดงถึงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ เป็นงานประจำปีที่ชุมชนคาทอลิกหัวไผ่จัดขึ้นในช่วงเทศกาลมหาพรต เป็นช่วงเวลารวมญาติเพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษและพบปะกัน ซึ่งความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับความตายได้สะท้อนเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนแห่งนี้ไว้อย่างชัดเจน