การสร้างความสุขและยกระดับคุณภาพชีวิตอย่างสมดุลและเหมาะสมผ่านกระบวนการ มีส่วนร่วม ชุมชนตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว
DOI:
https://doi.org/10.60101/jla.2025.6.2.8111คำสำคัญ:
การสร้างความสุข, การยกระดับคุณภาพชีวิตอย่างสมดุล, กระบวนการมีส่วนร่วมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการณ์และศักยภาพชุมชนตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว และ 2) ส่งเสริมให้คนในชุมชนสร้างความสุขและยกระดับคุณภาพชีวิตได้อย่างสมดุลและเหมาะสม กลุ่มตัวอย่าง คือ ประชาชนในชุมชนตำบลคลองน้ำใส จำนวน 25 คน เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research - PAR) โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชน ผลการศึกษาพบว่า สภาพการณ์ของชุมชนตำบลคลองน้ำใส เป็นตำบลที่อยู่ติดชายแดนประเทศกัมพูชาประชาธิปไตย แบ่งเขตการปกครองเป็น 12 หมู่บ้าน สภาพพื้นที่เป็นที่ลาดเอียงและที่ราบเชิงเขา ส่วนใหญ่เป็นดินเหนียวและดินปนทราย มีแหล่งน้ำดี เหมาะสำหรับทำการเกษตรครบวงจร ทำไร่ และสวนผลไม้ และมีการติดต่อค้าขายระหว่างประเทศเนื่องจากเป็นพื้นที่ติดกับกัมพูชา ด้านศักยภาพของชุมชนตำบลคลองน้ำใส จากการวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือ SWOT Analysis พบว่าชุมชนมีศักยภาพ 4 ด้านที่สำคัญ ประกอบด้วย ด้านพื้นที่ ด้านการจัดการ ด้านกิจกรรมและกระบวนการ และด้านการมีส่วนร่วม สำหรับการส่งเสริมให้คนในชุมชนสร้างความสุขและยกระดับคุณภาพชีวิตได้อย่างสมดุลและเหมาะสมผ่านกิจกรรมยกระดับคุณภาพชีวิตและการยกระดับรายได้ให้กับคนในชุมชน เพื่อตอบโจทย์ชุมชนท้องถิ่นด้านเศรษฐกิจด้วยการสร้างอัตลักษณ์ลายผลิตภัณฑ์ใหม่และยกระดับผลิตภัณฑ์จากการสร้างอัตลักษณ์ชุมชนบนผืนผ้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เกิดเป็นผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบ 3 ด้านต่อชุมชน ได้แก่ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม
เอกสารอ้างอิง
เกษม กุณาศรี, ชนิตา พันธุ์มณี, สมบัติ สิงฆราช, สุภา สุเทพ, และดวงตา สุเทพ. (2560). การเลือกเอกลักษณ์ท้องถิ่นสำหรับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน กรณีศึกษากลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยชมพู. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Science), 10(4), 86-97.
กัลยา ยศคำลือ และอิสริยาภรณ์ ชัยกุหลาบ. (2563). การมีส่วนร่วมในกระบวนการสร้างอัตลักษณ์สำหรับพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนบ้าน
ท่าดีหมี อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติทางรัฐประศาสนศาสตร์ ครั้งที่ 10 วันที่ 27 พฤศจิกายน 2563. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี, ประเทศไทย.
นภาพร สิงห์นวล และพรนภา เตียสุธิกุล. (2564). การศึกษาศักยภาพการจัดการท่องเที่ยวเชิงเกษตรโดยชุมชนบ้านคลองอาราง ตำบลบ้านแก้ง อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว. วารสาร มจร. สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 10(3), 143-154.
นิสิต จันทร์สมวงศ์. (2561). หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง: การส่งเสริมประชาธิปไตยและสร้างความสุขมวลรวมชุมชน (Gross Village Happiness: GVH). สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2563). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580. สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
อุทัยทิพย์ เจี่ยวิวรรธน์กุล. (2553). การวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม : แนวคิด หลักการและบทเรียน. พี.เอ.ลีฟวิ่ง.
Merriam, .S. B.. (2009). Qualitative Research, A guide to Design and Implementation. John Wiley & Son.
Pretty, J.N. (1995). Participatory Learning for Sustainable Agriculture. World Development, 23, 1247-1263.
https://doi.org/10.1016/0305-750X(95)00046-F
Streubert, H. J. & Carpenter, D. R. (1995). Qualitative Research in Nursing: Advancing the Humanistic Imperative. J. B. Lippincott Company.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารศิลปศาสตร์ มทร.ธัญบุรี

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.


