จักกวัตรสูตรและการสังเคราะห์สังคมไทยที่พึงปราถนา

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีความมุ่งหมายวิเคราะห์จักกวัตรสูตรที่ปรากฏในคัมภีร์  พระไตรปิกฎ เพื่อนำมาสังเคราะห์สังคมไทยที่พึงปราถนาซึ่งผู้เขียนขอนำเสนอใน 2 ประเด็น คือ 1) ความหมายและความสำคัญของจักกสูตรจักกวัตติสูตรเป็นพระสูตรสำคัญที่พระพุทธองค์ทรงตรัสเกี่ยวกับการปกครองหมู่คณะที่เป็นเหตุสนับสนุนให้สังคมเจริญขึ้นหรือเสื่อมถอยลง เพราะคุณค่าของจักกวัตติสูตรมี 2 ประการใหญ่ ๆ คือ1) คุณค่าในการบรรลุเป้าหมายสูงสุดในทางพระพุทธศาสนาด้วยการทำตนให้เป็นที่พึ่ง และ 2) คุณค่าในการปกครองโดยใช้หลักจักรวรรดิวัตร 12 ประการ เพื่อใช้แก้ปัญหาของสังคมใน 3ระดับคือ (1) ระดับปัจเจกบุคคล   (2) ระดับสังคมครอบครัว และ (3) ระดับสังคมโดยรวม และ2) การสังเคราะห์สังคมไทยที่พึ่งปรารถนานั้น      คือวิถีทางเข้าสู่สังคมอุดมคติ เพราะคุณธรรมนั้นจะทำให้สังคมเข้มแข็งและธรรมชาติของมนุษย์แก้ไขได้ยากมนุษย์จะต้องถูกควบคุมด้วยความกลัวการถูกลงโทษ โดยการจัดรูปแบบสังคมใหม่ให้มีองค์อธิปัตย์เป็นผู้คอบควบคุมและลงโทษผู้ละเมิดสัญญา ซึ่งจะช่วยบรรเทาให้มนุษย์ประพฤติชั่วน้อยลงและจำกัดความอยากลงได้บ้าง ดังนั้น จึงเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงระหว่างจักกวัตรสูตรกับการสังเคราะห์สังคมไทยในปัจจุบัน