ทัศนะเรื่องคุณค่าทางสังคมในประเพณีสารทเดือนสิบ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีชื่อว่า ทัศนะเรื่องคุณค่าทางสังคมในประเพณีสารทเดือนสิบ (ชิงเปรต) ในการศึกษาทัศนะเรื่องคุณค่าทางสังคมในประเพณีสารทเดือนสิบ (ชิงเปรต) ซึ่งถือว่าเป็นประเพณี ที่มีนานนับตั้งแต่สมัยยุคของราชวงศ์สุโขทัย ตามที่ปรากฏหลักฐานในหนังสือนางนพมาศ เนื่องจากศาสนาพราหมณ์แพร่เข้ามาในประเทศไทย คนไทยจึงรับประเพณีวันสารทมาจากศาสนาพราหมณ์ด้วย ดังปรากฏหลักฐานในหนังสือพระราชพิธีสิบสองเดือน ซึ่งเป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยประเพณีสารทเดือนสิบนั้นเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ประเพณีชิงเปรต ชิงเปรตหรือสารทเดือนสิบนั้น เป็นประเพณีของภาคใต้ที่กระทำกันในวันสารท เดือนสิบ เป็นประเพณีสำคัญที่จัดขึ้นเพื่อทำบุญอุทิศแก่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว พระยาอนุมานราชธนได้กล่าวไว้ในสารานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานว่า การชิงเปรตที่ปฏิบัติกันในประเพณีสารทเดือนสิบ นี้ มีลักษณะคล้ายกับการทิ้งกระจาดของจีน แต่การทิ้งกระจาดของจีนมีเป้าหมายตรงกับการตั้งเปรต-ชิงเปรตเพียงบางส่วนเท่านั้น กล่าวคือการทิ้งกระจาดของจีนเป็นการทิ้งทานให้แก่พวกผีไม่มีญาติ ส่วนการชิงเปรตของไทยเป็นการอุทิศส่วนกุศลไปให้ทั้งผี(เปรต) ที่เป็นญาติพี่น้องของตนเอง และที่ไม่มีญาติด้วย