การพัฒนาช่องทางการตลาดข้าวท้องถิ่นเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากของเกษตรกร นาแปลงใหญ่ กรณีศึกษาตำบลช้างทอง จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อวิเคราะห์ปัญหา แนวทางการจัดการวิถีการตลาดข้าวท้องถิ่น             2) พัฒนาช่องทางการตลาดข้าวท้องถิ่น การวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ สมาชิกวิสาหกิจชุมชนนาแปลงใหญ่ ผู้ประกอบการที่รับซื้อข้าวในท้องถิ่น และภาคีเครือข่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสำรวจภาคสนาม ศึกษาเอกสาร สัมภาษณ์ การจัดประชุมกลุ่มย่อย เวทีวิเคราะห์ปัญหาศักยภาพ และกิจกรรมหนุนเสริมทางการตลาด ผลการศึกษา พบว่า 1) ด้านการจำหน่ายข้าว มีช่องทางการตลาด จำนวน 3 ช่องทาง คือ ช่องทางตลาดเมล็ดพันธุ์  ช่องทางตลาดข้าวเปลือก และช่องทางการตลาดข้าวสาร มีผู้เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย  เกษตรกร  ผู้รวบรวมในท้องถิ่น โรงสี  ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว และผู้บริโภค  2) การพัฒนาช่องทางตลาดข้าวท้องถิ่น เกษตรกรเลือกพัฒนาช่องทางข้าวสารเพราะสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ข้าวมากที่สุด และสอดคล้องกับศักยภาพและบริบทของกลุ่ม กระบวนการพัฒนาช่องทางตลาด ทำให้เกิดการเรียนรู้ และแก้ปัญหาร่วมกันที่มีการบูรณาการทำให้ได้เครื่องมือ กลไก และกระบวนการที่สามารถสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงตลาดข้าวท้องถิ่นอย่างเป็นรูปธรรม 3 รูปแบบการขาย และ 6 ช่องทางตลาดทั้งแบบขายปลีกแบบฝากขาย ขายปลีกให้ผู้บริโภคโดยตรง และขายส่งให้โรงแรม สามารถกระจายสินค้าข้าวจากเกษตรกรไปสู่ผู้ประกอบการและผู้บริโภคในตลาดท้องถิ่นนำไปสู่การเพิ่มขึ้นของรายได้เกษตรกร