สุริยพันธุ์คำกลอน : ลักษณะเด่นและภาพสะท้อนการเปลี่ยนแปลงสยาม สมัยรัชกาลที่ 5

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะเด่นของเรื่องสุริยพันธุ์คำกลอน และเพื่อศึกษาภาพสะท้อนการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาสยาม สมัยรัชกาลที่ 5 ผลการศึกษาพบว่าสุริยพันธุ์คำกลอน มีลักษณะเด่น 3 ประการคือ ลักษณะเด่นด้านความสัมพันธ์ระหว่างผู้แต่งกับตัวบทวรรณกรรม ลักษณะเด่นด้านความสัมพันธ์ระหว่างสมัยที่แต่งกับตัวบทวรรณกรรม และลักษณะเด่นด้านการรักษาขนบการพรรณนา ซึ่งการศึกษาลักษณะเด่นเหล่านี้ ทำให้เข้าใจถึงปัจจัยพื้นฐานสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ผลงานของผู้ประพันธ์ สามารถเป็นเครื่องมือให้ผู้อ่านได้เข้าใจตัวบทและช่วยในการตีความ ทั้งนี้สุริยพันธุ์คำกลอนยังปรากฏภาพสะท้อนสังคมไทย คือ การคมนาคมขนส่ง การศึกษา การสาธารณสุข การสื่อสาร เศรษฐกิจ ความมั่นคง และการปกครองแผ่นดิน ซึ่งสิ่งเหล่านี้นับว่าเป็นบันทึกการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาสยาม ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในรูปแบบของวรรณกรรมด้วย