การพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชนอย่างยั่งยืน

Main Article Content

ศิโรช แท่นรัตนกุล
กุสุมา สีดาเพ็ง

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเน้นการศึกษาผ่านเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง รวบรวมเป็นบทความวิชาการเพื่อนำไปสู่การศึกษาแนวทางการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาหลักการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง และแนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชน รวมถึงปัจจัยแห่งความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยผลการศึกษาพบว่าหลักการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบไปด้วย 4 หลักการสำคัญ ได้แก่ 1) ศูนย์กลางของการพัฒนา 2) การระเบิดจากข้างใน 3) การมีส่วนร่วมของชุมชน และ 4) การปลูกจิตสำนึกการพัฒนาชุมชน ส่วนแนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชน ประกอบไปด้วย 5 ตัวชี้วัด  คือ 1) การรวมกลุ่มพัฒนาทักษะอาชีพหลัก 2) การพัฒนาวิสาหกิจชุมชน 3) การพัฒนากลุ่มออมทรัพย์ 4) การสร้างรายได้และการลดรายจ่าย 5) การจัดทำบัญชีครัวเรือน และสุดท้ายปัจจัยแห่งความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนเพื่อพัฒนาศักยภาพชุมชนอย่างยั่งยืน นั้น มี 5 ปัจจัยสำคัญดังต่อไปนี้ 1)  ผู้นำชุมชน 2) องค์ความรู้ 3) ต้นทุนชุมชน 4) องค์กรสนับสนุน และ 5) จิตสำนึกด้านเศรษฐกิจพอเพียง

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

รายการอ้างอิง

กรชนก สนิทวงค์ และ ณรงค์ เจนใจ. (2563). แนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลัก

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สู่การสร้างสังคมอยู่ดีมีสุข“พอมี พอกิน พอใช้”.

วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 5(1), 22-33.

บัญชร แก้วส่อง. (2558). หนึ่งชุมชนหนึ่งงานวิจัยการเตรียมคนฐานรากเพื่อเข้าสู่

เมืองไทย 4.0. https://vijaitongtin.wordpress.com/

ปรเมธี วิมลศิริ. (2559). หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การวางแผนพัฒนา

ประเทศอย่างยั่งยืน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 14(3), 65-80.

ผู้จัดการออนไลน์. (2559). “ระเบิดจากข้างใน” หัวใจแห่งการพัฒนาใน

พระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ : ดร.สุเมธตันติเวชกุล. https://mgronline.

com/onlinesection/detail/9590000115284

พร้อมภัค บึงบัว. (2558). กลยุทธ์ทางการตลาดของผลิตภัณฑ์ชุมชนด้วยกระบวนการ

แลกเปลี่ยนเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารพฤติกรรม

ศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 7(1), 281-294.

พิพัฒน์ ยอดพฤติการ. (2551). เศรษฐกิจพอเพียงหมายถึงอะไร. กรุงเทพฯ: สถาบัน

ไทยพัฒน์มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์.

พิมลพรรณ บุญยะเสนา. (2561). กิจกรรมและเครือข่ายเศรษฐกิจชุมชน ตามปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียง. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขา

มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(19), 127-139.

มนสิชา อนุกูล. (2565). แนวทางการจัดการส่งเสริมกลุ่มอาชีพชุมชน ตำบลบาง

ขยะแยง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์,

(1), 137-146.

มูลนิธิชัยพัฒนา. (2562, 15 สิงหาคม). เศรษฐกิจพอเพียง. http://www.chaipat.

or.th

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2562, 15 สิงหาคม). วิกฤตเศรษฐกิจ 2540 :

ผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจ. https://www.stou.ac.th

วัลลภ จันดาเบ้า และ คณะ. (2556). การจัดการพัฒนารูปแบบวนเกษตรตามแนวทาง

เศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาเกษตรกรใน 4 อำเภอของจังหวัดอุดรธานี.

วารสารมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร์, 4(2), 131-150.

วิภาวี กฤษณะภูติ. (2556). การจัดการกลุ่มวิสาหกิจชุมชน: การเรียนรู้จากกลุ่ม

อาชีพทอผ้าไหมและทอผ้าฝ้ายในจังหวัดขอนแก่น. วารสารมนุษยศาสตร์

สังคมศาสตร์, 30(1), 165-188.

วิทูลย์ แก้วสุวรรณ และ คณะ. (2557). ยุทธศาสตร์การพัฒนาชุมชนตามแนว

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในกลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนล่าง. วารสาร

บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 2(1), 80-92

ศูนย์บริหารงานกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562, 15 สิงหาคม). http://www.

cca.chula.ac.th

สมแก้ว รุ่งเลิศเกรียงไกร และคณะ. (2547). รูปแบบการดำเนินงานวิสาหกิจชุมชน

ของโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์. ชุดโครงการการจัดการของ

วิสาหกิจชุมชนในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ในภาคใต้.

คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

สยามรัฐ. (2560, 6 กุมภาพันธ์). ประเทศไทย 4.0 อย่าลืม เศรษฐกิจชุมชน. https://

siamrath.co.th/n/9124.

สุเทพ พันประสิทธิ์. (2558). เรื่องการศึกษาการขยายผลทางเศรษฐกิจของชุมชน

บนพื้นฐานแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี.

วารสารสุทธิปริทัศน์, 29 (92), 304-321.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562, 15 สิงหาคม).

สรุปสาระสำคัญแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 พ.ศ.

-2549. https://www.nesdc.go.th

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2550). ปรัชญา

ของเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพฯ. โรงพิมพ์ 21 เซ็นจูรี่ เลขที่ 1.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). สรุป

สาระสำคัญแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 พศ. 2555-

https://www.moj.go.th/attachments/2017031

_61170.pdf?fbclid=IwAR1XQFP_6Jkem_PkvLFqx3spb

KTYnvGVIu08nVNDOdffncXG0JpcZVmE44

สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม. (2562, 15 สิงหาคม). การพัฒนาผลิตภัณฑ์

การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร และการส่งเสริมด้านการตลาด.

https://eoffice.alro.go.th

สำนักงานพัฒนาชุมชน. (2554). คู่มือปฏิบัติงานกรรมการชุมชน. กรุงเทพฯ.

Community Development Office. (2011). The Community

Operation Manual. Bangkok : Community Development Office.

สิริกร บุญสังข์, วรรณษา แสนลำ, นัฎฐา มณฑล, และ นิตยา ปรุกระโทก. (2560).

การพัฒนาชุมชนต้นแบบในการนำแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เพื่อ

ชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข. วารสารชุมชนวิจัย. 11(2), 9-20.

เสาวนีย์ อาภามงคล. (2559). ตัวแบบการพัฒนาชุมชนด้วยแนวคิดเศรษฐกิจ

พอเพียง. วารสารเอเชียพิจารณ์. ศูนย์การศึกษาเอเชีย คณะรัฐศาสตร์

มหาวิทยาลัยรามคำแหง. 3(5), 151 –174.

สถาบันไทยพัฒน์ มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์.

(2554). ระดับความพอเพียง. http://sufficiencyeconomy.blogspot.

com/2006/02/3.html

อารันต์ พัฒนโนทัย. (2543). “งานวิจัยเชิงระบบ: ทิศทางและสถานภาพปัจจุบัน”.

ในรายงานการสัมมนาระบบเกษตรแห่งชาติ ครั้งที่ 1 ระบบเกษตรเพื่อ

การจัดการทรัพยากรและพัฒนาองค์กรชุมชนอย่างยั่งยืน. 15-17

พฤศจิกายน 2543. กรมวิชาการเกษตร กรุงเทพฯ