การพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชนอย่างยั่งยืน

Main Article Content

ศิโรช แท่นรัตนกุล
กุสุมา สีดาเพ็ง

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเน้นการศึกษาผ่านเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง รวบรวมเป็นบทความวิชาการเพื่อนำไปสู่การศึกษาแนวทางการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาหลักการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง และแนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชน รวมถึงปัจจัยแห่งความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยผลการศึกษาพบว่าหลักการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบไปด้วย 4 หลักการสำคัญ ได้แก่ 1) ศูนย์กลางของการพัฒนา 2) การระเบิดจากข้างใน 3) การมีส่วนร่วมของชุมชน และ 4) การปลูกจิตสำนึกการพัฒนาชุมชน ส่วนแนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชน ประกอบไปด้วย 5 ตัวชี้วัด  คือ 1) การรวมกลุ่มพัฒนาทักษะอาชีพหลัก 2) การพัฒนาวิสาหกิจชุมชน 3) การพัฒนากลุ่มออมทรัพย์ 4) การสร้างรายได้และการลดรายจ่าย 5) การจัดทำบัญชีครัวเรือน และสุดท้ายปัจจัยแห่งความสำเร็จในการพัฒนาชุมชนเพื่อพัฒนาศักยภาพชุมชนอย่างยั่งยืน นั้น มี 5 ปัจจัยสำคัญดังต่อไปนี้ 1)  ผู้นำชุมชน 2) องค์ความรู้ 3) ต้นทุนชุมชน 4) องค์กรสนับสนุน และ 5) จิตสำนึกด้านเศรษฐกิจพอเพียง

Article Details

How to Cite
แท่นรัตนกุล ศ., & สีดาเพ็ง ก. (2023). การพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างงานและรายได้ชุมชนอย่างยั่งยืน. วารสารวิทยาการจัดการและการสื่อสาร, 2(1), 105–128. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/jmsc_journal/article/view/2763
บท
บทความวิชาการ

References

รายการอ้างอิง

กรชนก สนิทวงค์ และ ณรงค์ เจนใจ. (2563). แนวทางการพัฒนาชุมชนตามหลัก

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สู่การสร้างสังคมอยู่ดีมีสุข“พอมี พอกิน พอใช้”.

วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 5(1), 22-33.

บัญชร แก้วส่อง. (2558). หนึ่งชุมชนหนึ่งงานวิจัยการเตรียมคนฐานรากเพื่อเข้าสู่

เมืองไทย 4.0. https://vijaitongtin.wordpress.com/

ปรเมธี วิมลศิริ. (2559). หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การวางแผนพัฒนา

ประเทศอย่างยั่งยืน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 14(3), 65-80.

ผู้จัดการออนไลน์. (2559). “ระเบิดจากข้างใน” หัวใจแห่งการพัฒนาใน

พระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ : ดร.สุเมธตันติเวชกุล. https://mgronline.

com/onlinesection/detail/9590000115284

พร้อมภัค บึงบัว. (2558). กลยุทธ์ทางการตลาดของผลิตภัณฑ์ชุมชนด้วยกระบวนการ

แลกเปลี่ยนเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารพฤติกรรม

ศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 7(1), 281-294.

พิพัฒน์ ยอดพฤติการ. (2551). เศรษฐกิจพอเพียงหมายถึงอะไร. กรุงเทพฯ: สถาบัน

ไทยพัฒน์มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์.

พิมลพรรณ บุญยะเสนา. (2561). กิจกรรมและเครือข่ายเศรษฐกิจชุมชน ตามปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียง. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขา

มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(19), 127-139.

มนสิชา อนุกูล. (2565). แนวทางการจัดการส่งเสริมกลุ่มอาชีพชุมชน ตำบลบาง

ขยะแยง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์,

(1), 137-146.

มูลนิธิชัยพัฒนา. (2562, 15 สิงหาคม). เศรษฐกิจพอเพียง. http://www.chaipat.

or.th

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2562, 15 สิงหาคม). วิกฤตเศรษฐกิจ 2540 :

ผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจ. https://www.stou.ac.th

วัลลภ จันดาเบ้า และ คณะ. (2556). การจัดการพัฒนารูปแบบวนเกษตรตามแนวทาง

เศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาเกษตรกรใน 4 อำเภอของจังหวัดอุดรธานี.

วารสารมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร์, 4(2), 131-150.

วิภาวี กฤษณะภูติ. (2556). การจัดการกลุ่มวิสาหกิจชุมชน: การเรียนรู้จากกลุ่ม

อาชีพทอผ้าไหมและทอผ้าฝ้ายในจังหวัดขอนแก่น. วารสารมนุษยศาสตร์

สังคมศาสตร์, 30(1), 165-188.

วิทูลย์ แก้วสุวรรณ และ คณะ. (2557). ยุทธศาสตร์การพัฒนาชุมชนตามแนว

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในกลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนล่าง. วารสาร

บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 2(1), 80-92

ศูนย์บริหารงานกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562, 15 สิงหาคม). http://www.

cca.chula.ac.th

สมแก้ว รุ่งเลิศเกรียงไกร และคณะ. (2547). รูปแบบการดำเนินงานวิสาหกิจชุมชน

ของโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์. ชุดโครงการการจัดการของ

วิสาหกิจชุมชนในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ในภาคใต้.

คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

สยามรัฐ. (2560, 6 กุมภาพันธ์). ประเทศไทย 4.0 อย่าลืม เศรษฐกิจชุมชน. https://

siamrath.co.th/n/9124.

สุเทพ พันประสิทธิ์. (2558). เรื่องการศึกษาการขยายผลทางเศรษฐกิจของชุมชน

บนพื้นฐานแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี.

วารสารสุทธิปริทัศน์, 29 (92), 304-321.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562, 15 สิงหาคม).

สรุปสาระสำคัญแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 พ.ศ.

-2549. https://www.nesdc.go.th

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2550). ปรัชญา

ของเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพฯ. โรงพิมพ์ 21 เซ็นจูรี่ เลขที่ 1.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). สรุป

สาระสำคัญแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 พศ. 2555-

https://www.moj.go.th/attachments/2017031

_61170.pdf?fbclid=IwAR1XQFP_6Jkem_PkvLFqx3spb

KTYnvGVIu08nVNDOdffncXG0JpcZVmE44

สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม. (2562, 15 สิงหาคม). การพัฒนาผลิตภัณฑ์

การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร และการส่งเสริมด้านการตลาด.

https://eoffice.alro.go.th

สำนักงานพัฒนาชุมชน. (2554). คู่มือปฏิบัติงานกรรมการชุมชน. กรุงเทพฯ.

Community Development Office. (2011). The Community

Operation Manual. Bangkok : Community Development Office.

สิริกร บุญสังข์, วรรณษา แสนลำ, นัฎฐา มณฑล, และ นิตยา ปรุกระโทก. (2560).

การพัฒนาชุมชนต้นแบบในการนำแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เพื่อ

ชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข. วารสารชุมชนวิจัย. 11(2), 9-20.

เสาวนีย์ อาภามงคล. (2559). ตัวแบบการพัฒนาชุมชนด้วยแนวคิดเศรษฐกิจ

พอเพียง. วารสารเอเชียพิจารณ์. ศูนย์การศึกษาเอเชีย คณะรัฐศาสตร์

มหาวิทยาลัยรามคำแหง. 3(5), 151 –174.

สถาบันไทยพัฒน์ มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์.

(2554). ระดับความพอเพียง. http://sufficiencyeconomy.blogspot.

com/2006/02/3.html

อารันต์ พัฒนโนทัย. (2543). “งานวิจัยเชิงระบบ: ทิศทางและสถานภาพปัจจุบัน”.

ในรายงานการสัมมนาระบบเกษตรแห่งชาติ ครั้งที่ 1 ระบบเกษตรเพื่อ

การจัดการทรัพยากรและพัฒนาองค์กรชุมชนอย่างยั่งยืน. 15-17

พฤศจิกายน 2543. กรมวิชาการเกษตร กรุงเทพฯ